узбу́джана
прыслоўе, утворана ад прыметніка
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| узбу́джана |
узбуджаней |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
узбу́джана нареч. возбуждённо
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
узбу́джана-трыво́жны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
узбу́джана-трыво́жны |
узбу́джана-трыво́жная |
узбу́джана-трыво́жнае |
узбу́джана-трыво́жныя |
| Р. |
узбу́джана-трыво́жнага |
узбу́джана-трыво́жнай
узбу́джана-трыво́жнае |
узбу́джана-трыво́жнага |
узбу́джана-трыво́жных |
| Д. |
узбу́джана-трыво́жнаму |
узбу́джана-трыво́жнай |
узбу́джана-трыво́жнаму |
узбу́джана-трыво́жным |
| В. |
узбу́джана-трыво́жны (неадуш.)
узбу́джана-трыво́жнага (адуш.) |
узбу́джана-трыво́жную |
узбу́джана-трыво́жнае |
узбу́джана-трыво́жныя (неадуш.)
узбу́джана-трыво́жных (адуш.) |
| Т. |
узбу́джана-трыво́жным |
узбу́джана-трыво́жнай
узбу́джана-трыво́жнаю |
узбу́джана-трыво́жным |
узбу́джана-трыво́жнымі |
| М. |
узбу́джана-трыво́жным |
узбу́джана-трыво́жнай |
узбу́джана-трыво́жным |
узбу́джана-трыво́жных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гарачы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца; -чы́мся, -чыце́ся, -ча́цца; незак.
Узбуджана дзейнічаць, праяўляць паспешлівасць, нецярпенне.
Не варта г. ў гэтай справе.
|| зак. разгарачы́цца, -чу́ся, -чы́шся, -чы́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
возбуждённо нареч. узбу́джана; (взволнованно) усхвалява́на; узру́шана;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перату́заць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
1. Давесці да хваравітага, узбуджана-нервовага стану.
2. Разм. Патармасіць усіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбу́джаны
дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
узбу́джаны |
узбу́джаная |
узбу́джанае |
узбу́джаныя |
| Р. |
узбу́джанага |
узбу́джанай
узбу́джанае |
узбу́джанага |
узбу́джаных |
| Д. |
узбу́джанаму |
узбу́джанай |
узбу́джанаму |
узбу́джаным |
| В. |
узбу́джаны (неадуш.)
узбу́джанага (адуш.) |
узбу́джаную |
узбу́джанае |
узбу́джаныя (неадуш.)
узбу́джаных (адуш.) |
| Т. |
узбу́джаным |
узбу́джанай
узбу́джанаю |
узбу́джаным |
узбу́джанымі |
| М. |
узбу́джаным |
узбу́джанай |
узбу́джаным |
узбу́джаных |
Кароткая форма: узбу́джана.
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мі́лаваць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; незак., каго.
1. Дараваць каму‑н. віну; шкадаваць. — Не забывайся, чалавеча, што я — войт, чалавек, упаўнаважаны судзіць і мілаваць... Бажко.
2. Уст. Выказваць увагу, любіць.
•••
Бог мілаваў гл. бог.
Няхай бог мілуе гл. бог.
мілава́ць, ‑лу́ю, ‑лу́еш, ‑лу́е; незак., каго.
Песціць, галубіць; любіць. [Рыта] узяла ад маці Ларысу, у нейкім узбуджана-няўрымслівым настроі мілавала яе на вачах здзіўленага мужа. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нерво́ва, прысл.
1. Узбуджана, усхвалявана; раздражнёна. Засунуўшы рукі ў кішэні пінжака.., [Галаўня] нервова пачаў хадзіць па кабінету. Гроднеў. — Не лёгкая сітуацыя, не лёгкая: праз столькі гадоў шукаць страчанае, — паспачуваў пасажыр, нервова раскручваючы газету. Пальчэўскі. / у перан. ужыв. — Дапамогі! Дапамогі! — нервова крычаў кожны радок, кожнае слова.. рапарта. Шамякін.
2. Хваравіта, сутаргава. Адно вока раз-пораз торгаецца нервова, і здаецца часам, што Гардзей некаму падміргвае. Мележ. Тонкія худыя рукі .. [Каваля] нервова ўздрыгвалі і не знаходзілі сабе месца. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысвяці́ць, ‑свячу, ‑свеціш, ‑свеціць; зак.
1. каго-што. Прызначыць каму‑, чаму‑н., для каго‑н., якой‑н. дзейнасці. Прысвяціць жыццё мастацтву. □ Надзея рашыла прысвяціць сябе любімай справе, якой так і не здолеў аддацца яе муж. Васілёнак. // што. Затраціць, выкарыстаць на што‑н. Другую палавіну дня напярэдадні адлёту касманаўты прысвяцілі развітанню з Масквой. Шыцік. Некалькі вечароў прысвяціў ксёндз Пацейкоўскі, каб улажыць казанне на першае набажэнства. Колас. У клас Віктар Паўловіч прыйшоў узбуджана вясёлы, увесь урок прысвяціў падагульненню. Шамякін. // што. Напоўніць пэўным зместам, зрабіць адпаведным якой‑н. тэме, якім‑н. пытанням. Чарговыя свае заняткі Зіна прысвяціла чытанню новых рашэнняў партыі і ўрада аб уздыме сельскай гаспадаркі. Кавалёў.
2. што. Зрабіць, стварыць што‑н. у гонар каго‑, чаго‑н., прызначыць каму‑, чаму‑н. (звычайна мастацкі твор) як знак павагі, пашаны да каго‑н. Прысвяціць раман памяці маці. Прысвяціць рэкорд гадавіне Кастрычніка. □ Перад ад’ездам на фронт .. [Пасмітны і Лыкоўскі] прысвяцілі адзін аднаму свае вершы. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)