удубе́ць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
удубе́ю |
удубе́ем |
| 2-я ас. |
удубе́еш |
удубе́еце |
| 3-я ас. |
удубе́е |
удубе́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
удубе́ў |
удубе́лі |
| ж. |
удубе́ла |
| н. |
удубе́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
удубе́й |
удубе́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
удубе́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
удубе́ць сов.
1. озя́бнуть, замёрзнуть, закочене́ть;
2. (о трупе) окочене́ть, засты́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
удубе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм.
1. Вельмі азябнуць, замерзнуць; страціць ад холаду рухомасць. Удубелі ногі на холадзе. □ [Люда:] — Рукі — не так, вельмі ж ногі ўдубелі... Яна паказала .. малую, стройную нагу ў нейкім сінім туфліку. Брыль.
2. Прамерзнуць да цвёрдасці. Зямля ўдубела: ні экскаватар, ні бур, тым больш бульдозер не маглі ўспароць, узламаць грунт пад катлаван. Мыслівец. // Зацвярдзець, астыўшы (пра ежу). Бульба ўдубела.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змерзнуць, перамерзнуць, прастыць, устыць, прастудзіцца, азябнуць, празябнуць, акалець, скалець; застудзіцца, адубець, удубець, адубянець, здубянець, скарчанець (разм.); застыгнуць, азглець, сасклець, скалянець, скачанець (абл.) □ зайсціся ад холаду
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)