уго́лас
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| уго́лас |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
уго́лас, прысл.
1. Так, што чутно іншым, гучна, голасна.
Чытаць у.
2. перан. Адкрыта, на людзях.
Заявіць пра што-н. у.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уго́лас нареч.
1. вслух;
чыта́ць у. — чита́ть вслух;
2. (нарочито громко) во всеуслы́шание, громогла́сно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уго́лас, прысл.
1. Вымаўляючы гучна, так, каб было чутно для другіх. [Колас:] — Чытай уголас і папраўляй, а я буду сачыць па кнізе. Лужанін. Убачыўшы, што я бяру напрамак да машыны,.. [чалавек] яшчэ старанней замітусіўся, а потым уголас пачаў лаяць шафёра: — Хіба гэта вадзіцель! Партач, а не вадзіцель! Кулакоўскі. // Так, што можна пачуць. Марыць уголас. □ Стары [ляснік] прывык да адзіноты, цішыні і таму думае ўголас. Хомчанка. // Гучна, моцна, голасна. Часамі [Самабыль] заліваецца смехам уголас, а часам проста смяецца моўчкі. Колас. Адна толькі Ганька сядзіць у мыцельніку, і адну яе толькі ніхто не заўважае. Гэта няўвага так крыўдзіць Ганьку, што яна не можа больш стрымацца. Яна плача горка, плача ўголас... Васілевіч. Але Арына не гаварыла нічога. Толькі рыдала, горка, уголас. Мележ.
2. перан. Адкрыта, на людзях. [Лёнік] не забываў пра .. [рагатку], але загаварыць аб ёй уголас не адважваўся. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наўзры́д, прысл.
У выразе: плакаць наўзрыд — плакаць моцна, уголас.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
услы́х, прысл.
Так, што чутно іншым, уголас.
Чытаць у.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
громогла́сно нареч. уго́лас, го́ласна, гу́чна;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вслух нареч. услы́х, уго́лас; (громко) го́ласна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
выць, вы́ю, вы́еш, вы́е; незак.
Працяжна і тужліва скуголіць; утвараць гукі, падобныя на выццё.
Воўк вые.
Вые вецер.
В. ад болю (перан.: плакаць уголас).
|| наз. выццё, -я́, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
го́ласна, прысл.
Уголас, не шэптам. Голасна чытаць. // Гучна, моцна. Малатарня гула, і таму гаварыць прыйшлося ненатуральна голасна. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)