убыва́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. убыва́е убыва́юць
Прошлы час
м. убыва́ў убыва́лі
ж. убыва́ла
н. убыва́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час убыва́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

убыва́ць несов. (уменьшаться) убыва́ть; (о весе) убавля́ться; см. убы́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

убыва́ць, ‑ае.

Незак. да убыць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

убы́ць, убу́ду, убу́дзеш, убу́дзе; убы́ў, -была́, -ло́; убу́дзь; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паменшаць (у колькасці, аб’ёме і пад.).

Убыла вада ў сажалцы.

Убыў дзень.

Убыла рашучасць (знікла, аслабла).

2. (звычайна з адмоўем). Пражыць, прабыць пэўны час дзе-н.; ужыцца з кім-н.

Яны там доўга не ўбудуць — вернуцца.

З табою ніхто не ўбудзе.

|| незак. убыва́ць, -а́е (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ме́ншаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Рабіцца меншым, памяншацца, убываць.

Дні прыкметна меншаюць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

убыва́нне ср. убыва́ние; убавле́ние; см. убыва́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

убыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. убываць — убыць (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

убавля́ться

1. убаўля́цца; (уменьшаться) ме́ншыцца, змянша́цца, памянша́цца, станаві́цца менш;

2. (убывать) убыва́ць, змянша́цца, ме́ншаць, памянша́цца; (о воде) убыва́ць, ме́ншаць, спада́ць; (о луне) убыва́ць; см. уба́виться;

4. страд. убаўля́цца, змянша́цца, памянша́цца, адбаўля́цца; павужа́цца; см. убавля́ть​ 1, 2.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тапне́ць ’змяншацца’: стог тапне́ў (Сцяшк.), тапне́е ’растае’ (воран., ЛА, 2). Дзеяслоў з польск. topnieć ’плавіцца, таяць’, перан. ’змяншацца, убываць’, роднасны да тапі́ць 2, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ме́ншаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Рабіцца меншым, памяншацца; спадаць; убываць. Калона меншала, і ўсё бліжэй чуліся стрэлы. Сачанка. Машыніст біў і біў струменем у агонь, і той з кожнай секундай усё меншаў і меншаў. Васілёнак. Лета ішло на спад, дні прыкметна меншалі. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)