траця́к

‘трэцяя частка чаго-н.’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. траця́к трацякі́
Р. трацяка́ трацяко́ў
Д. трацяку́ трацяка́м
В. траця́к трацякі́
Т. трацяко́м трацяка́мі
М. трацяку́ трацяка́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

траці́на, -ы, мн. -ы, -ці́н, ж.

1. Трэцяя частка зямельнага надзелу.

2. Адна з трох роўных частак чаго-н.

Прадаць траціну збожжа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трэ́ці, -яя, -яе.

1. гл. тры.

2. Асабіста не зацікаўлены ў чым-н., што датычыцца дзвюх другіх асоб; пабочны.

Трэцяя старана.

3. Не галоўны па значэнні, не першаразрадны.

Т. сорт.

Іграць трэція ролі.

4. Які атрымліваецца пры дзяленні на тры.

Трэцяя частка.

5. у знач. наз. трэ́цяе, -яга, н. Страва, якая падаецца пасля другой; салодкая страва.

На трэцяе кампот.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

трэ́ці

займеннік, няпэўны, безасабовы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. трэ́ці трэ́цяя трэ́цяе трэ́ція
Р. трэ́цяга трэ́цяй трэ́цяга трэ́ціх
Д. трэ́цяму трэ́цяй трэ́цяму трэ́цім
В. трэ́цяга (адуш.)
трэ́ці (неадуш.)		 трэ́цюю трэ́цяе трэ́ціх
трэ́ція
Т. трэ́цім трэ́цяй трэ́цім трэ́цімі
М. трэ́цім трэ́цяй трэ́цім трэ́ціх

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

трэ́ці

лічэбнік, парадкавы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. трэ́ці трэ́цяя трэ́цяе трэ́ція
Р. трэ́цяга трэ́цяй трэ́цяга трэ́ціх
Д. трэ́цяму трэ́цяе трэ́цяму трэ́цім
В. трэ́цяга (адуш.)
трэ́ці (неадуш.)		 трэ́цюю трэ́цяе трэ́ціх (адуш.)
трэ́ція (неадуш.)
Т. трэ́цім трэ́цяй
трэ́цяю		 трэ́цім трэ́цімі
М. трэ́цім трэ́цяй трэ́цім трэ́ціх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Трэць ‘трэцяя частка чаго-небудзь’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ст.-бел. треть ‘тс’, ‘трэцяя частка зямельнага надзелу (мера плошчы)’ (ГСБМ). Субстантываваны парадкавы лічэбнік трэці (гл.), параўн. траціна, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сам-трэ́ці

лічэбнік, парадкавы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сам-трэ́ці сам-трэ́цяя сам-трэ́цяе сам-трэ́ція
Р. сам-трэ́цяга сам-трэ́цяй сам-трэ́цяга сам-трэ́ціх
Д. сам-трэ́цяму сам-трэ́цяй сам-трэ́цяму сам-трэ́цім
В. сам-трэ́цяга (адуш.)
сам-трэ́ці (неадуш.)		 сам-трэ́цюю сам-трэ́цяе сам-трэ́ціх (адуш.)
сам-трэ́ція (неадуш.)
Т. сам-трэ́цім сам-трэ́цяй сам-трэ́цім сам-трэ́цімі
М. сам-трэ́цім сам-трэ́цяй сам-трэ́цім сам-трэ́ціх

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

траця́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Цяля, жарабя ва ўзросце трох гадоў.

2. Траціна (у 1 знач.; разм.).

3. Трэцяя частка чаго-н. (разм.).

Засяваць поле на т.

|| ж. траця́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

в, нескл., н.

1. Трэцяя літара беларускага алфавіта, якая мае назву «вэ». Малое в.

2. Выбухны, звонкі, губна-зубны зычны гук. Мяккае в.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

разбо́ўтацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Размяшацца, перамяшацца ад боўтання. Чарніла разбоўталася. Малако разбоўталася.

2. Боўтаючыся, разліцца. Вада разбоўталася. Трэцяя частка смятаны разбоўталася.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)