тра́ўма, -ы, мн. -ы, тра́ўм і -аў, ж.
Пашкоджанне органа, тканкі знешнім уздзеяннем (раненнем, ударам, апёкам і пад.), а таксама нервовае ўзрушэнне.
Псіхічная т.
○
Бытавая траўма — пашкоджанне здароўя ў выніку няшчаснага выпадку, не звязанага са службай, работай.
|| прым. траўматы́чны, -ая, -ае.
Т. шок.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́ўма
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
тра́ўма |
тра́ўмы |
| Р. |
тра́ўмы |
тра́ўм |
| Д. |
тра́ўме |
тра́ўмам |
| В. |
тра́ўму |
тра́ўмы |
| Т. |
тра́ўмай
тра́ўмаю |
тра́ўмамі |
| М. |
тра́ўме |
тра́ўмах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тра́ўма ж., мед., перен. тра́вма;
псіхі́чная т. — психи́ческая тра́вма;
○ бытава́я т. — бытова́я тра́вма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тра́ўма, ‑ы, ж.
Пашкоджанне арганізма, выкліканае раненнем, ударам, апёкам і пад. Праз месяц са шпіталя прыйшло паведамленне, што хлопец сканаў ад траўмы. Гарбук. — Давай паведамім пра гэтую траўму на завод, які выпускае стужкавыя пілы. Мыслівец. // Нервовае ўзрушэнне. Жывуць .. [героі] ў пастаянным душэўным напружанні, якое часта стаіць на мяжы з псіхалагічнай траўмай. Адамовіч.
•••
Бытавая траўма — пашкоджанне здароўя ў выніку няшчаснага выпадку, не звязанага з службовай работай.
[Грэч. tráuma — рана.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тра́ўма ‘пашкоджанне арганізма’ (ТСБМ). Запазычанне з еўрапейскіх моў праз польскую (trauma) ці рускую (травма) мовы. Узыходзіць да ст.-грэч. τραῦμα, роднаснага іанічнаму τρωῶμα ‘рана, пашкоджанне’ і далей τρώω) ‘раню, шкоджу, праколваю’ (Чарных, 2, 255; Голуб-Ліер, 487; ЕСУМ, 5, 614).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канту́зія, -і, мн. -і, -зій, ж.
Удар або траўма арганізма без пашкоджання знешняга покрыва цела.
Цяжкая к. пры выбуху бомбы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́вма мед., перен. тра́ўма, -мы ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
халадо́вы холодо́вый;
~до́вая тра́ўма — мед. холодо́вая тра́вма
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
холодо́вый халадо́вы;
холодо́вая тра́вма мед. халадо́вая тра́ўма;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чэ́рап, -а, мн. чарапы́, чарапо́ў, м.
1. Косці, якія ўтвараюць цвёрдую аснову галавы ў пазваночных.
Траўма чэрапа.
2. часцей мн. Абломак, аскепак разбітага глінянага, шклянога і пад. посуду.
|| прым. чарапны́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)