траі́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., тро́іцца; незак.
Раздзяляцца на тры часткі, а таксама здавацца трайным, патройвацца (пра бачныя прадметы).
Т. ў вачах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
траі́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
тро́іцца |
тро́яцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
траі́ўся |
траі́ліся |
| ж. |
траі́лася |
| н. |
траі́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
траі́цца несов.
1. в разн. знач. трои́ться;
кане́ц кана́та тро́іцца — коне́ц кана́та трои́тся;
2. страд. трои́ться; стра́иваться; см. траі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
траі́цца, троіцца; незак.
1. Раздзяляцца на тры часткі. Канец каната троіцца.
2. Утройвацца, павялічвацца ў тры разы (пра бачныя прадметы). На шырокім тапчане... заблішчэла сякера. Яна дваілася і траілася ў .. вачах [Тамаша]. Бядуля.
3. Зал. да траіць.
•••
Траіцца ў вачах (звычайна безас.) — тое, што і траіцца (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Траі́цца ’раздзяляцца на тры часткі’, ’утройвацца, павялічвацца ў тры разы’ (ТСБМ), укр. трої́ти(ся), рус. трои́ть(ся), польск. troić się, н.-луж. tšojś, в.-луж. trojić, славен. trojíti ’дзяліць на тры часткі’, ’павялічвацца ў 3 разы’, серб. тро̀јити (се). Прасл. *trojiti (sę) утворана ад асновы *troj‑ зборнага лічэбніка *trojі (м., ж. р.), *trojе (н. р.) ’трое’, які развіваўся (пад уплывам *dъvojь) з і.-е. *trei̯ó‑ ’трое’ < *tréi̯es ’тры’ (Покарны, 1092; Сной₂, 786). Сюды ж траі́ць ’дзяліць на тры часткі’, ’злучаць у адно з трох’ (ТСБМ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
трои́ться
1. (увеличиваться втрое) траі́цца, утро́йвацца, патро́йвацца;
2. (разделяться натрое) траі́цца;
коне́ц кана́та трои́тся кане́ц кана́та тро́іцца;
в глаза́х трои́тся у вача́х траі́цца;
бу́квы троя́тся лі́тары трая́цца;
3. страд. траі́цца, стро́йвацца, утро́йвацца, патро́йвацца; см. трои́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)