трашчо́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
1. Прылада, пры дапамозе якой утвараюцца траскучыя гукі.
2. Народны ўдарны музычны інструмент, які складаецца з набору драўляных дошчачак, нанізаных адным канцом на вяроўку.
3. перан. Той (тая), хто многа, не сціхаючы гаворыць; балбатун (балбатуха) (разм.).
|| прым. трашчо́тачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трашчо́тка
‘прыстасаванне’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
трашчо́тка |
трашчо́ткі |
| Р. |
трашчо́ткі |
трашчо́так |
| Д. |
трашчо́тцы |
трашчо́ткам |
| В. |
трашчо́тку |
трашчо́ткі |
| Т. |
трашчо́ткай
трашчо́ткаю |
трашчо́ткамі |
| М. |
трашчо́тцы |
трашчо́тках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
трашчо́тка
‘пра жанчыну’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
трашчо́тка |
трашчо́ткі |
| Р. |
трашчо́ткі |
трашчо́так |
| Д. |
трашчо́тцы |
трашчо́ткам |
| В. |
трашчо́тку |
трашчо́так |
| Т. |
трашчо́ткай
трашчо́ткаю |
трашчо́ткамі |
| М. |
трашчо́тцы |
трашчо́тках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
трашчо́тка ж., в разн. знач. трещо́тка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трашчо́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Прыстасаванне, пры дапамозе якога ўтвараюць трэск, шум, стук, лёскат. — Ну, хоць бы з парачку трашчотак! — Гаворыць дзядзька: — Ну, нічога, І так мы зробім шуму многа І ўсім зайцам задамо страху! Колас. Адно вартаўнікі хадзілі па вуліцы ды бесперастанна трашчалі трашчоткамі. Чарот. // Ударны музычны інструмент, які складаецца з набору драўляных дошчачак.
2. перан. Разм. Той (тая), хто многа, не сціхаючы, гаворыць; балбатун (балбатуха). — Ды што вам гаварыць, трашчоткам, — стары чамусьці раззлаваўся, махнуў рукой і лёг на печы. Шамякін.
3. Машына для ачышчэння насення лёну.
4. Спец. Прыстасаванне для свідравання адтулін у цяжкадаступных месцах або з вялікім дыяметрам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трашчо́тка ‘пеначка-жаўтаброўка, Phylloscopus sibilator’ (Дарафееў, Птушкі). Да трашча́ць (гл.), пра “траскучы” голас: Песня — моцнае сіп‑сіп‑сіпсір‑сірр (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
стрекоту́ха разг. трашчо́тка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
траску́ха ж., разг., см. трашчо́тка 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
трещо́тка ж.
1. в разн. знач. ляско́тка, -кі ж.; трашчо́тка, -кі ж.;
2. техн. ляско́тка, -кі ж.; трашчо́тка, -кі ж.;
3. ж. (болтун, болтунья) перен., разг. лапату́н, -на́ м., лапату́ха, -хі ж.; трашчо́тка, -кі м. и ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тыршкля́ ‘трашчотка’ (Ласт.). Відавочна, гукапераймальнага паходжання, сюды ж і тырсчэ́ць ‘тарахцець’ (Ласт.) з узмацняльнымі нарашчэннямі ‑с‑/‑ш‑, ‑к‑, параўн. тыркацець (гл.), укр. ти́ркати ‘трашчаць’, польск. дыял. tyrkawka ‘трашчотка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)