тра́та, -ы, ДМ тра́це, ж.
1. гл. траціцца, траціць.
2. мн. -ы, трат. Тое, што і затрата (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́та
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
тра́та |
тра́ты |
| Р. |
тра́ты |
тра́т |
| Д. |
тра́це |
тра́там |
| В. |
тра́ту |
тра́ты |
| Т. |
тра́тай
тра́таю |
тра́тамі |
| М. |
тра́це |
тра́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тра́та ж.
1. тра́та;
т. гро́шай — тра́та де́нег;
2. тра́та, поте́ря;
т. ча́су — тра́та (поте́ря) вре́мени
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тра́та ж.
1. (действие) тра́та, -ты ж.; (напрасная) марнава́нне, -ння ср. (чаго); см. тра́тить;
2. (издержки) тра́та, -ты ж., выда́ткі, -каў ед. нет, расхо́ды, -даў, ед. расхо́д, -ду м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тра́та, ‑ы, ДМ траце, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. траціць.
2. звычайна мн. (тра́ты, трат). Расход, выдатак. [Жэня:] — Усё роўна, Вася, хутка трэба будзе перабірацца ўсім... Толькі непатрэбныя траты цяпер утраіх ехаць... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тра́та ‘страта, згуба, выдатак’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Нас., Бяльк.), сюды ж тра́тня ‘выдаткі’ (Ласт.), тра́тны (тратный) ‘дарэмны, згубны’ (Нас.). Да тра́ціць (гл.). Дапускаецца магчымасць паходжання прасл. *trata з суф. ‑t‑, як *vьr̥t‑ta > вярста́ з і.-е. *ter‑/*tr‑ (ЕСУМ, 5, 623; Фасмер, 4, 94), прадстаўленага ў церці (гл.), укр. теряти ‘губляць’, рус. терять ‘тс’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тра́ціцца, -а́чуся, -а́цішся, -а́ціцца; незак.
1. Расходаваць свае грошы, сродкі на якія-н. патрэбы.
Т. на дарогу.
2. перан. Знікаць, праходзіць, губляцца.
З гадамі здароўе траціцца.
|| зак. патра́ціцца, -а́чуся, -а́цішся, -а́ціцца (да 1 знач.).
|| наз. тра́та, -ы, ДМ тра́це, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́ціць, -а́чу, -а́ціш, -а́ціць; -а́чаны; незак.
1. што. Расходаваць грошы, сродкі на што-н. з пэўнай мэтай, патрэбай.
Т. грошы на падарункі.
2. перан., што. Марна, без толку расходаваць; пазбаўляцца ад чаго-н.
Т. час.
Т. здароўе.
3. каго. Несці страту ў асобе таго, хто памёр, пайшоў і пад.
Т. дарагога чалавека.
4. што. Несці страту ў якіх-н. матэрыяльных каштоўнасцях.
Т. маёмасць.
5. што. Парушаць сувязь, паслядоўнасць у думках, гутарцы і пад.
Т. логіку ў разважаннях.
|| зак. патра́ціць, -а́чу, -а́ціш, -а́ціць; -а́чаны (да 1—4 знач.).
|| наз. тра́та, -ы, ДМ тра́це, ж. (да 1—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
марнатра́ўства, -а, н.
Неразумная, марная трата чаго-н.
Выкараняць м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
немэтазго́дны, ‑ая, ‑ае.
Пазбаўлены мэтазгоднасці. Немэтазгодная трата часу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)