тра́пны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
тра́пны |
тра́пная |
тра́пнае |
тра́пныя |
| Р. |
тра́пнага |
тра́пнай
тра́пнае |
тра́пнага |
тра́пных |
| Д. |
тра́пнаму |
тра́пнай |
тра́пнаму |
тра́пным |
| В. |
тра́пны (неадуш.)
тра́пнага (адуш.) |
тра́пную |
тра́пнае |
тра́пныя (неадуш.)
тра́пных (адуш.) |
| Т. |
тра́пным |
тра́пнай
тра́пнаю |
тра́пным |
тра́пнымі |
| М. |
тра́пным |
тра́пнай |
тра́пным |
тра́пных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тра́пны, -ая, -ае.
1. Які дакладна пападае ў цэль; метка накіраваны ў цэль.
Т. стрэл.
2. перан. Які дакладна і правільна падмячае, схоплівае што-н., дакладна і востра выражае, перадае асноўную сутнасць з’явы і пад.
Т. выраз.
|| наз. тра́пнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тра́пны
1. ме́ткий;
т. стрэл — ме́ткий вы́стрел;
2. перен. уда́чный, ме́ткий;
т. вы́раз — уда́чное выраже́ние;
~нае сло́ва — ме́ткое сло́во
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тра́пны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае здольнасць беспамылкова пападаць у цэль. Леанід Васільевіч, трапны стралец і нястомны хадок, ідзе далей па падсохламу балоту, уважліва разглядаючы сляды. В. Вольскі. // Накіраваны ў цэль. Другі раз .. [Яська] цэліўся нядоўга, і зноў стрэл быў трапны, бо газ таксама саскочыў з цвіка. Хомчанка. // Які без промаху пападае ў цэль (пра зброю, снарад і пад.). Ад трапнай ад снайперскай кулі тваёй Палезла нямала фашыстаў крывавых. Астрэйка. Ад трапных гранат уздрыгваюць земляныя каптуры бункераў. Брыль.
2. перан. Які дакладна і правільна падмячае, схоплівае што‑н. [Рэферэнт:] — Нават у дурняў бываюць трапныя думкі, апрача «жалезнай логікі». Машара. // Які дакладна і востра выражае, перадае асноўную сутнасць з’явы і пад. Гэты дзядзька ўмеў стаць на роўную нагу з Панасам, умеў сказаць трапны жарт і развесяліць хлопца. Колас. Адзін з першых крытыкаў і даследчыкаў нашай літаратуры Максім Багдановіч .. зрабіў вельмі трапнае назіранне, што «па-першае, гэта белетрыстыка ідзе ў народ і, па-другое, што яна ідзе з народа». С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тра́пны ‘цэльны, меткі; надзейны’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк., Ласт.), сюды ж тра́фны ‘меткі’, trápna ‘ўдала, добра’ (Варл.). З польск. trafny ‘ўдалы, меткі’, аналагічна да трапіць 1, трафіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ме́ткий
1. ме́ткі, тра́пны;
ме́ткий вы́стрел ме́ткі (тра́пны) стрэл;
2. перен. тра́пны, уда́лы;
ме́ткий отве́т тра́пны (уда́лы) адка́з;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
остроу́мный дасці́пны, тра́пны;
остроу́мный ответ дасці́пны (тра́пны) адка́з.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тра́пнасць ж., прям., перен. ме́ткость; см. тра́пны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сна́йперскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да снайпера. Снайперская вінтоўка. // Трапны, дакладны. Снайперскі агонь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспро́мт, -а, М -мце, мн. -ы, -аў, м.
1. Верш, музычны твор і пад., створаныя без папярэдняй падрыхтоўкі, у момант выканання.
Музычны э.
2. Прамова, трапны адказ, сказаныя без папярэдняга абдумвання.
|| прым. экспро́мтны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)