то́нус

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. то́нус
Р. то́нусу
Д. то́нусу
В. то́нус
Т. то́нусам
М. то́нусе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

то́нус, -у, м.

1. Працяглае ўзбуджэнне нервовых цэнтраў і мышачных тканак, якое не суправаджаецца стомай і абумоўлівае пэўнае функцыянаванне органаў.

Мышачны т.

Зніжаны т. сэрца.

2. перан. Ступень жыццядзейнасці арганізма або асобных тканак.

Жыццёвы т.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

то́нус физиол., перен. то́нус, -су м.;

то́нус не́рвной систе́мы то́нус нерво́вай сістэ́мы;

жи́зненный то́нус жыццёвы то́нус.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

то́нус, -су м., физиол., перен. то́нус

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

то́нус, ‑у, м.

1. Працяглае ўзбуджэнне нервовых цэнтраў і мышачных тканак, якое не суправаджаецца стомай і абумоўлівае пэўнае функцыяніраванне органаў. Мышачны тонус. Тонус нервовай сістэмы. Тонус клетак кары галаўнога мозга.

2. перан. Ступень жыццядзейнасці арганізма або асобных тканак. Павышаны тонус. Жыццёвы тонус.

[Лац. tonus — ад грэч. tonos — напружанне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

танізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што.

Падняць (падымаць) тонус у каго-, чаго-н.

|| наз. таніза́цыя, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

танізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго-што.

Падняць (паднімаць) тонус каго‑, чаго‑н. Танізаваць дзейнасць сэрца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эліксі́р, -у, м.

1. Выцяжка з раслін або моцны настой на спірце, кіслотах і пад., ужыв. ў медыцыне, касметыцы.

Рамонкавы э.

2. перан. Пра тое, што бадзёрыць, дае тонус жыццю.

Узбадзёрыцца эліксірам.

◊

Эліксір жыцця — чарадзейны напітак, які імкнуліся атрымаць алхімікі для таго, каб захаваць маладосць.

|| прым. эліксі́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)