то́га

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. то́га то́гі
Р. то́гі то́г
Д. то́зе то́гам
В. то́гу то́гі
Т. то́гай
то́гаю		 то́гамі
М. то́зе то́гах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

то́га, -і, ДМ то́зе, мн. -і, тог, ж.

У старажытных рымлян: верхняе мужчынскае адзенне, род мантыі, звычайна з белай шэрсці.

◊

Убірацца ў тогу каго-чаго (кніжн.) — спрабаваць выдаць сябе за каго-н. або заваяваць сабе якую-н. рэпутацыю, не маючы на гэта дастатковых падстаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

то́га ж., ист. то́га;

◊ убіра́цца ў то́гу — ряди́ться в то́гу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

то́га ист. то́га, -гі ж.;

◊

ряди́ться в то́гу убіра́цца ў то́гу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

то́га, ‑і, ДМ тозе, ж.

Гіст. У старажытных рымлян — верхняе мужчынскае адзенне, доўгі плашч без рукавоў.

•••

Убірацца ў тогу гл. убірацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

То́га ’верхняе мужчынскае адзенне, доўгі плашч без рукавоў у суддзяў, старажытных рымлян і інш.’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Культурнае запазычанне праз рус. то́га, польск. toga з лац. toga ’тс’ < tego, tegere ’закрываць, прыкрываць’, роднаснага грэч. στέγω ’пакрываю, закрываю’, ст.-інд. sthágati, sthagayati ’захутвае; пакрывае’ (ЕСУМ, 5, 590; Голуб-Ліер, 484).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паняты́, -то́га сущ., юр. понято́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тагале́зскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да Тога, тагалезцаў, які належыць, уласцівы ім. Тагалезская культура.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

понято́й сущ., уст. паняты́, -то́га м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тагале́зцы, ‑аў; адз. тагалезец, ‑зца, м.; тагалезка, ‑і, ДМ ‑зцы; мн. тагалезкі, ‑зак; ж.

Народ Тога.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)