ткачы́ха
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ткачы́ха |
ткачы́хі |
| Р. |
ткачы́хі |
ткачы́х |
| Д. |
ткачы́се |
ткачы́хам |
| В. |
ткачы́ху |
ткачы́х |
| Т. |
ткачы́хай
ткачы́хаю |
ткачы́хамі |
| М. |
ткачы́се |
ткачы́хах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ткачы́ха, ‑і, ДМ ‑чысе, ж.
Жан. да ткач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ткач, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
Майстар, рабочы, які вырабляе тканіну на ткацкім станку.
|| ж. ткачы́ха, -і, ДМ -чы́се, мн. -і, -чы́х.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тка́лля, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і ткачыха.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тка́лля ж., разг., см. ткачы́ха
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ткачи́ха ткачы́ха, -хі ж.; разг. тка́лля, -ллі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тка́льніца ’ткачыха’ (шчуч., шальч., Сл. ПЗБ; бяроз., лельч., ЛА, 4; мазыр., Шатал.; ТС). Гл. ткалля.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ткач ’рабочы, майстар, які вырабляе тканіну на ткацкім станку’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Уладз.; кобр., Яшк. Мясц.; Арх. Вяр.), ст.-бел. ткачъ ’тс’ (1518 г., КГС), сюды ж тка́чка ’ткалля’ (Жд. 1, Мат. Гом., Уладз.; Горбач, Зах.-пол. гов.), ’прадзільшчыца’ (лід., Сл. ПЗБ), ткачы́ха ’ткалля’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Уладз., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС). Параўн. укр., рус. ткач ’той, хто тчэ’, польск. tkacz, славац. tkáč, н.-луж. дыял. tkac, серб.-харв. ткач, балг. тъка́ч, макед. ткаеч ’тс’. Прасл. *tъkačь nomen agentis ад *tъkati (гл. ткаць 1), лічыцца адносна познім утварэннем (Сяткоўскі, Słow. nazwy, 111). Звяртае на сябе ўвагу тка́чка ’прадзільшчыца’, у якім можна было б бачыць захаванне першаснага значэння *tъkati ’віць, звіваць’, параўн. Махэк₂, 644; шырокае ўжыванне назвы *tъkačьka: укр., рус. дыял. тка́чка, польск. tkaczka, славац. tkáčka, балг. тъка́чка, макед. дыял. тка́чка ’ткачыха’ сведчыць пра стары дэрыват ад *tъkačь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тка́ха ’ткалля’ (Некр. і Байк., Ян., Жд. 1, Растарг., Нас., Ласт., Сцяшк. Сл., Уладз., Сл. Брэс., Шатал., Крыч.; ветк., ЛА, 4). Укр. тка́ха ’тс’, рус. дыял. тка́ха ’тс’. Паводле Сяткоўскага (Słow. nazwy, 114), скарочаная форма ад ткачы́ха з павелічальным (аўгментатыўным) значэннем; хутчэй ад тка́чка ’ткалля, прадзільшчыца’ (гл. ткач). Няпэўна; магчыма, утворана пад уплывам рус. пря́ха ’пралля’, параўн. ни пряха, ни ткаха (Нас.), вядомага і на частцы беларускай тэрыторыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)