тапа́з, -у, мн. -ы, -аў, м.

Мінерал з групы сілікатаў, асобныя крышталі якога дзякуючы бляску і прыгожаму колеру выкарыстоўваюцца як каштоўныя камяні.

|| прым. тапа́завы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тапа́з

‘мінерал’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. тапа́з
Р. тапа́зу
Д. тапа́зу
В. тапа́з
Т. тапа́зам
М. тапа́зе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тапа́з

‘каштоўны камень; ювелірны выраб’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. тапа́з тапа́зы
Р. тапа́за тапа́заў
Д. тапа́зу тапа́зам
В. тапа́з тапа́зы
Т. тапа́зам тапа́замі
М. тапа́зе тапа́зах

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

тапа́з, -зу м., мин. топа́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тапа́з, ‑у, м.

Мінерал з групы сілікатаў, асобныя крышталі якога, дзякуючы бляску і прыгожаму колеру, выкарыстоўваюцца як каштоўныя камяні.

[Грэч. topazos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тапа́з ’від каштоўных камянёў’ (ТСБМ, Некр. і Байк.). Праз польск. topaz ’тс’ або рус. топа́з (з польскай, гл. Віткоўскі, Słownik, 186) з франц. topaze і с.-лац. topazus, што, у сваю чаргу, з грэч. τόπαξος (с.-грэч. τοπάξιον), якое паходзіць ад назвы вострава Topazus у Чырвоным моры, дзе, магчыма, упершыню знойдзены гэты камень (Фасмер, 4, 77–78; ЕСУМ, 5, 598; Голуб-Ліер, 484).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кару́нд, -а, М -дзе, м.

Вельмі цвёрды мінерал, разнавіднасцямі якога з’яўляюцца рубін, тапаз, сапфір.

|| прым. кару́ндавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

топа́з мин. тапа́з, -зу м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кару́нд, ‑у, М ‑дзе, м.

Вельмі цвёрды мінерал, разнавіднасцямі якога з’яўляюцца рубін, тапаз, сапфір.

[Ням. Korund.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ізумру́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Каштоўны празрысты камень ярка-зялёнага колеру; смарагд. Бранзалет з ізумрудам. □ А там Урал Хавае скарбы руд, Тапаз, апал, Зялёны ізумруд. Зарыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)