сябро́ўскі

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сябро́ўскі сябро́ўская сябро́ўскае сябро́ўскія
Р. сябро́ўскага сябро́ўскай
сябро́ўскае		 сябро́ўскага сябро́ўскіх
Д. сябро́ўскаму сябро́ўскай сябро́ўскаму сябро́ўскім
В. сябро́ўскі (неадуш.)
сябро́ўскага (адуш.)		 сябро́ўскую сябро́ўскае сябро́ўскія (неадуш.)
сябро́ўскіх (адуш.)
Т. сябро́ўскім сябро́ўскай
сябро́ўскаю		 сябро́ўскім сябро́ўскімі
М. сябро́ўскім сябро́ўскай сябро́ўскім сябро́ўскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сябро́ўскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сябро́ўскі сябро́ўская сябро́ўскае сябро́ўскія
Р. сябро́ўскага сябро́ўскай
сябро́ўскае		 сябро́ўскага сябро́ўскіх
Д. сябро́ўскаму сябро́ўскай сябро́ўскаму сябро́ўскім
В. сябро́ўскі (неадуш.)
сябро́ўскага (адуш.)		 сябро́ўскую сябро́ўскае сябро́ўскія (неадуш.)
сябро́ўскіх (адуш.)
Т. сябро́ўскім сябро́ўскай
сябро́ўскаю		 сябро́ўскім сябро́ўскімі
М. сябро́ўскім сябро́ўскай сябро́ўскім сябро́ўскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кумаўскі́, ‑ая, ‑ое.

Разм. Заснаваны на кумаўстве, сяброўскіх адносінах. Кумаўскія адносіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаздаво́ленне, ‑я, н.

Тое, што і самаздаволенасць. Пасля гэтага разважання з самім сабой у Смачнага зноў з’явілася самаздаволенне, што ён, камуніст Смачны, змог званне партыйца, рэвалюцыянера паставіць вышэй пачуццяў сяброўскіх, хай самых моцных. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

накоротке́ нареч., разг.

1. (на близком расстоянии) зблі́зку;

2. (ненадолго) ненадо́ўга;

◊

накоротке́ (с кем) у блі́зкіх (сябро́ўскіх) адно́сінах (з кім).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

до́тык, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. датыкацца — даткнуцца (у 1 знач.). Марына, як заўсёды, прагледзела .. [ведамасці], малюсенькім дотыкам рукі паправіла валасы, хоць яны ляжалі вельмі акуратна. Скрыган. Побач былі слаўныя хлопцы, .. [Андрэй] як быццам адчуваў дотык іх сяброўскіх плячэй. Шахавец.

2. Адно з пяці знешніх пачуццяў — успрыманне адчуванняў, якія ўзнікаюць пры дакрананні да чаго‑н. Непасрэдны дотык. Апасродкаваны дотык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

излия́ние ср.

1. (о жидкости) выліва́нне, -ння ср.; (вытекание) выцяка́нне, -ння ср.;

2. перен. шчы́рае выка́званне, шчы́рая размо́ва; выяўле́нне, -ння ср.;

излия́ния чувств шчы́рыя выка́званні пачу́ццяў;

дру́жеские излия́ния сябро́ўская размо́ва, выяўле́нне сябро́ўскіх пачу́ццяў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

каро́ткі, -ая, -ае; -так, -тка.

1. Невялікі па даўжыні; проціл. доўгі.

Кароткая сукенка.

Падстрыгчыся коратка (прысл.).

2. Непрацяглы ў часе; проціл. доўгі.

Кароткая нарада.

К. дзень.

Выступіць коратка (прысл.).

3. Сціслы, нешматслоўны.

Кароткае пісьмо.

Адказаць коратка (прысл.).

4. Рашучы, хуткі, суровы.

К. удар.

Прысуд ворагам к.

5. Які вымаўляецца хутка, адрывіста (пра гукі, склады).

6. Які характарызуецца няпоўнай формай.

Якасныя прыметнікі ў кароткай форме.

◊

Кароткая памяць у каго (неадабр.) — дрэнная, слабая памяць (звычайна ў таго, хто не хоча помніць, прыпомніць што-н.).

Кароткі завароткі у каго (разм.) — пра таго, хто дзейнічае рашуча, не задумваючыся.

Кароткі розум — пра слабы, невялікі розум.

На кароткай назе хто з кім — у добрых, сяброўскіх адносінах з кім-н.

Рукі кароткія ў каго (разм.) — няма магчымасці, сілы зрабіць што-н.

|| памянш. каро́ценькі, -ая, -ае (да 1—3 знач.; разм.).

|| наз. каро́ткасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свой, свайго́, м.; свая́, сваёй, ж.; сваё, свайго́, н.; мн. свае́, сваі́х.

1. займ. прынал. Які належыць сабе, мае адносіны да сябе, з’яўляецца асабістым набыткам.

Пабудаваць сваё жыллё.

Любіць сваю вёску.

Наведаць сваіх землякоў.

Выказаць свае адносіны да падзей.

Жыць са сваіх грошай.

Свая хатка — родная матка (прыказка).

2. Уласцівы толькі дадзенай асобе або прадмету; своеасаблівы.

У гэтай прапанове ёсць свае перавагі.

3. Уласцівы чаму-н., прызначаны менавіта для дадзенай акалічнасці, прадмета.

На ўсё свая пара.

На ўсё ёсць свае законы.

4. Родны або які знаходзіцца ў сваяцкіх, блізкіх ці сяброўскіх адносінах.

С. калі не дасць, то і не абгаворыць (прыказка). С. таварыш.

Пайсці да сваіх (наз.).

5. у знач. наз. сваё, свайго́, н. Тое, што належыць, уласціва каму-, чаму-н. (пра думку, справу, права, прывычкі і пад.).

Дамагчыся свайго.

Ён сваё дакажа (даб’ецца таго, да чаго імкнецца).

◊

Называць рэчы сваімі імёнамі — гаварыць адкрыта, не хаваючы праўды.

Не адступаць ад свайго — даказваць правату.

Не пры сваім розуме — пра псіхічна ненармальнага чалавека.

У свой час — своечасова.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спекуля́цыя ​1, ‑і, ж., чым і па чым.

1. Фінансавая аперацыя, якая заключаецца ў скупцы і перапродажы каштоўнасцей з мэтай узбагачэння; біржавая ігра на павышэнне або паніжэнне курсу каштоўных папер. Спекуляцыя акцыямі. Спекуляцыя валютнымі каштоўнасцямі. // Незаконная скупка і перапродаж тавараў і іншых прадметаў па павышаных цэнах з мэтай нажывы. Спекуляцыя прадметамі мастацтва. Спекуляцыя рэдкімі кнігамі. // Выкарыстанне чаго‑н. з мэтай нажывы. Спекуляцыя на павышэнні попыту. // Асобная здзелка падобнага характару. Называлі велізарнейшыя сумы, якія .. [Пачулія] нажываў на сваіх загадкавых спекуляцыях. Самуйлёнак.

2. перан. Разлік, намер, дзеянне, заснаваныя па выкарыстанні чаго‑н. з карыслівымі мэтамі. Спекуляцыя па сяброўскіх пачуццях. □ [Віктар:] — Я глядзеў гэту карціну. Самая бессаромная спекуляцыя на таленце артысткі. Паўлаў.

[Ад лац. speculatio — сузіранне, пазіранне.]

спекуля́цыя ​2, ‑і, ж.

У філасофіі — абстрактныя разважанні, адарваныя ад вопыту і практыкі. Ідэалістычныя спекуляцыі.

[Ад лац. speculatio — сузіранне, назіранне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)