сырадэ́ля, -і, ж.

Аднагадовая кармавая расліна сямейства бабовых.

|| прым. сырадэ́левы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сырадэ́ля

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. сырадэ́ля
Р. сырадэ́лі
Д. сырадэ́лі
В. сырадэ́лю
Т. сырадэ́ляй
сырадэ́ляю
М. сырадэ́лі

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сырадэ́ля ж., бот. сераде́лла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сырадэ́ля, ‑і, ж.

Аднагадовая кармавая расліна сямейства бабовых. Бацька век зжыў на гаспадарцы, а ён — вучыць: сырадэлю сей, буракі на полі садзі. Крапіва.

[Ісп. serradella.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сырадэ́ля ’аднагадовая кармавая расліна сямейства бабовых, Ornithopus L.’ (ТСБМ, Кіс.), сэрадэ́ля ’тс’ (Некр. і Байк., Цых.), сарадэ́ля, серадо́ля, сэрадэ́ль ’тс’ (Кіс.), салідэ́ра ’тс’ (Арх. Вяр.). Праз польск. saradela, seradela, дыял. saladera ’тс’ з ісп. serradella (парт. serradeld), якое паходзіць ад ісп. serrado ’зубчасты; вызублены’; назва па форме лістоў (SWO, 678; ЕСУМ, 5, 215). Відаць, памылкова палес. серэдэля (середелʼа) у запісе Дзендзялеўскага (Бел.-укр. ізал., 25) ідэнтыфікуецца як ’расліна Taraxacum vulgare Schrk.’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сераде́лла бот. сырадэ́ля, -лі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абсемяні́цца, ‑ніцца; зак.

1. Даць насенне (пра расліны). Сырадэля абсемянілася.

2. Апладніцца штучным спосабам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Селядэ́ра. Гл. сырадэля.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сарадэ́ля (Кіс., Сцяшк.). Гл. сырадэля.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Птушане́ц ’ластавень лекавы, Antitoxicum officinale Pobed.’ (Байк. і Некр., Кіс.), пташанёц ’тс’ (маг., Кіс.). Укр. пташинёць ’сырадэля, Omithopus L.’ Дэрыват ад птушыны, пташыны < пту́шка, пташка з суф. ‑ец. Семантычная матывацыя, відаць, тлумачыцца падабенствам кветак ці лістоў да частак цела (хваставога апярэння) птушкі, параўн. ластавёнь (гл.). Параўн. ЕСУМ, 4, 624.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)