сціска́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. сціска́нне
Р. сціска́ння
Д. сціска́нню
В. сціска́нне
Т. сціска́ннем
М. сціска́нні

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сціска́нне ср.

1. сжима́ние, сжа́тие, сда́вливание, сти́скивание;

2. перен. сжа́тие;

1, 2 см. сціска́ць 1, 2;

3. тех. сжим м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сціска́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. сціскаць — сціснуць і сціскацца — сціснуцца; стан паводле дзеясл. сціскаць — сціснуць (у 1 знач.) і сціскацца — сціснуцца (у 1, 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак.

1. Ціскам зменшыць аб’ём чаго-н., шчыльна злучыць што-н.

С. пружыну.

2. каго-што. Моцна ахапіць каго-, што-н.; здушыць.

С. у абдымках.

С. у чарзе.

3. Здушыць, сцясніць (горла, грудзі).

Спазмы сціснулі горла.

4. перан. Выклікаць адчуванне болю, цяжару (на душы, у сэрцы).

Боль сціснуў сэрца.

5. што. Шчыльна злучыўшы, прыціснуць адно да аднаго.

С. зубы.

|| незак. сціска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. сціска́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сці́снуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ніся; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зменшыцца ў аб’ёме пад націскам.

Спружына сціснулася.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Сабрацца ў адным месцы, стоўпіцца.

Сціснуліся, як селядцы ў бочцы.

3. Сабрацца ў камяк, скурчыцца, сагнуцца.

С. ад нечаканасці.

С. ад страху.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Адчуць унутраны цяжар (у горле, грудзях).

Сэрца сціснулася ад жалю.

5. Шчыльна злучыцца (пра губы, пальцы і пад.).

Рукі сціснуліся ў кулакі.

|| незак. сціска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. сціска́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перыста́льтыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).

Хвалепадобнае сцісканне сценак полых органаў (кішак, страўніка і інш.).

|| прым. перыстальты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сжима́ние сціска́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кампрэ́сія, ‑і, ж.

Сцісканне паветра, газу або гаручай сумесі ў цыліндры рухавіка.

[Ад лац. compressio — сцісканне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шлюс, ‑у, м.

Спец. У кавалерыстаў — сцісканне сядла каленямі як умова моцнай пасадкі.

[Ням. Schluß.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перыста́льтыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Хвалепадобнае рытмічнае сцісканне сценак подых органаў (кішак, страўніка і інш.).

[Ад грэч. peristaltikos — які ахоплівае, сціскае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)