сцю́жа, -ы, ж.
Моцны холад, мароз.
Студзеньская с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сцю́жа
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
сцю́жа |
| Р. |
сцю́жы |
| Д. |
сцю́жы |
| В. |
сцю́жу |
| Т. |
сцю́жай
сцю́жаю |
| М. |
сцю́жы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сцю́жа ж., разг. сту́жа, хо́лод м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сцю́жа, ‑ы, ж.
Разм. Моцны холад, мароз. Нават зімой у лютую сцюжу .. [Сарокін] праз палонку апускаецца на дно ракі і працуе. Данілевіч. / Пра завею, мяцеліцу. Не хадзіў я з табой па сцяжынцы адной, Калі сцюжа мяла. Прыходзька. // перан. Жыццёвыя нягоды, цяжкасці. Шчасце наша прайшло праз сувеі і сцюжы, Многім з нас давялося пабялець без пары. Вітка. Твая песня стыхіяю мора Адбівалася ў сэрцы лапцюжных, Разлівалася ў цёмным прасторы, Дзе спявалі мінулага сцюжы. Трус.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сцю́жа ’моцны холад, мароз’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Касп., Гарэц.), сту́жа ’тс’ (ТС, Бяльк.), сцю́жа, сці́жа ’тс’ (паст., Сл. ПЗБ). Укр. сту́жа, рус. сту́жа ’тс’. Прасл. *studja да *studъ, гл. студзіць, сцюдзёны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сту́жа ж., разг. сцю́жа, -жы ж., вялі́кі хо́лад (маро́з).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
маро́з, -у, мн. маразы́, маразо́ў, м.
1. Моцны холад, сцюжа.
М. бярэцца на нач.
Дваццаць градусаў марозу.
2. Вельмі халоднае надвор’е.
Трашчаць маразы.
|| памянш. маро́зік, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. маро́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сту́жа ‘холад, халадэча; сцюжа’ (Нас., Бяльк., ТС; маз., Яшк. Мясц.). Гл. сцюжа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
золь, ‑і, ж.
Сырое, пранізлівае халоднае надвор’е. Ні зімовая сцюжа, ні летняя спёка, ні золь, ні дождж не спынялі работы на будоўлі. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стыдзь ‘моцны марозны холад; сцюжа’ (Нік. Очерки, Касп.). Аддзеяслоўны назоўнік ад *stydnǫti, гл. стыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)