суро́васць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. суро́васць
Р. суро́васці
Д. суро́васці
В. суро́васць
Т. суро́васцю
М. суро́васці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

суро́васць ж. суро́вость; см. суро́вы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

суро́васць, ‑і, ж.

1. Уласцівасць суровага. Суровасць клімату. Суровасць характару. Суровасць тону. □ Вы здзівіцеся хараству гэтых мясцін: і пейзажам вясны і зімы, і велічнай суровасці гор, і вадападу. Скрыган.

2. Суровыя адносіны да каго‑, чаго‑н., суровае абыходжанне з кім‑н. [Адвернік:] Дазвольце мне ўступіцца, каб суровасць маці Змяніць на ласку, панна Маргарыта. Клімковіч. // Суровы выраз (у голасе, на твары і пад.). Суровасць на твары, з якой .. [Паходня] вымавіў гэта, нечакана змянілася лёгкай, прыветлівай усмешкай. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суро́вы, -ая, -ае.

1. Якому не ўласціва паблажлівасць да сябе і іншых; цвёрды, ненахісны; уласцівы такому чалавеку.

С. камандзір.

С. характар.

2. Які не дапускае ніякіх паслабленняў; вельмі строгі; бязлітасны, жорсткі.

Суровая дысцыпліна.

Суровыя меры.

3. Вельмі цяжкі, поўны выпрабаванняў, невыносны.

Суровыя дні вайны.

4. Неспрыяльны для жыцця, халодны.

С. клімат.

Суровая зіма.

|| наз. суро́васць, -і, ж. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

суро́вость суро́васць, -ці ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

памякчэ́лы, -ая, -ае.

1. Які памякчэў, стаў мяккім.

П. воск.

2. перан. Які страціў суровасць, стаў больш лагодным.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знаро́чысты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Наўмысны, спецыяльны. Знарочыстая суровасць была ў тоне і твары Міхала, але ў вуснах блукала ледзь прыкметная ўсмешка. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змякчы́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; змя́кчаны; зак.

1. што. Зрабіць больш мяккім, эластычным.

З. скуру.

2. перан., што. Аслабіць, зменшыць.

З. удар.

З. боль.

З. прыгавор.

3. перан., каго (што). Зменшыць чыю-н. суровасць, зрабіць больш мяккім, лагодным.

З. суровага бацьку.

|| незак. змякча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. змякчэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

памякчэ́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які памякчэў, стаў мяккім. Памякчэлы воск.

2. перан. Які страціў суровасць, стаў больш лагодным. — Не кажыце, — няўпэўнена пярэчыць прыкметна памякчэлы бацька. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напускны́, ‑ая, ‑ое.

Ненатуральны, штучны, няшчыры. Напускная весялосць. Напускная суровасць. □ [У Перагуда] было многа напускнога, і ён трохі фарсіў сваім дзівацтвам. Колас. Ігар з напускной важнасцю — мужчына! — адказвае коратка: «Парадак». Данілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)