судо́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. судо́вы судо́вая судо́вае судо́выя
Р. судо́вага судо́вай
судо́вае		 судо́вага судо́вых
Д. судо́ваму судо́вай судо́ваму судо́вым
В. судо́вы (неадуш.)
судо́вага (адуш.)		 судо́вую судо́вае судо́выя (неадуш.)
судо́вых (адуш.)
Т. судо́вым судо́вай
судо́ваю		 судо́вым судо́вымі
М. судо́вым судо́вай судо́вым судо́вых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

шэры́ф¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

У Вялікабрытаніі, Ірландыі і ЗША: службовая асоба, якая мае адміністрацыйныя, паліцэйскія і некаторыя судовыя паўнамоцтвы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ме́дыка-судо́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ме́дыка-судо́вы ме́дыка-судо́вая ме́дыка-судо́вае ме́дыка-судо́выя
Р. ме́дыка-судо́вага ме́дыка-судо́вай
ме́дыка-судо́вае		 ме́дыка-судо́вага ме́дыка-судо́вых
Д. ме́дыка-судо́ваму ме́дыка-судо́вай ме́дыка-судо́ваму ме́дыка-судо́вым
В. ме́дыка-судо́вы (неадуш.)
ме́дыка-судо́вага (адуш.)		 ме́дыка-судо́вую ме́дыка-судо́вае ме́дыка-судо́выя (неадуш.)
ме́дыка-судо́вых (адуш.)
Т. ме́дыка-судо́вым ме́дыка-судо́вай
ме́дыка-судо́ваю		 ме́дыка-судо́вым ме́дыка-судо́вымі
М. ме́дыка-судо́вым ме́дыка-судо́вай ме́дыка-судо́вым ме́дыка-судо́вых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

вае́нна-судо́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. вае́нна-судо́вы вае́нна-судо́вая вае́нна-судо́вае вае́нна-судо́выя
Р. вае́нна-судо́вага вае́нна-судо́вай
вае́нна-судо́вае		 вае́нна-судо́вага вае́нна-судо́вых
Д. вае́нна-судо́ваму вае́нна-судо́вай вае́нна-судо́ваму вае́нна-судо́вым
В. вае́нна-судо́вы (неадуш.)
вае́нна-судо́вага (адуш.)		 вае́нна-судо́вую вае́нна-судо́вае вае́нна-судо́выя (неадуш.)
вае́нна-судо́вых (адуш.)
Т. вае́нна-судо́вым вае́нна-судо́вай
вае́нна-судо́ваю		 вае́нна-судо́вым вае́нна-судо́вымі
М. вае́нна-судо́вым вае́нна-судо́вай вае́нна-судо́вым вае́нна-судо́вых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Скапава́ць ‘зразумець, уцяміць, скеміць’ (Скарбы). Да капаваць (гл.). Паводле Волкавай (БЛ, 60, 137), вытворныя ад ст.-бел. копа, капа ‘сход сялян, што разглядаў судовыя спрэчкі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

паказа́нне ср., в разн. знач. показа́ние;

п. прыбо́ра — показа́ние прибо́ра;

судо́выя паказа́нні — суде́бные показа́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

магістрату́ра, ‑ы, ж.

1. У некаторых заходнееўрапейскіх краінах і ў дарэвалюцыйнай Расіі — судовае ведамства. // зб. Асобы, якія займаюць судовыя пасады.

2. зб. Гіст. Вышэйшыя дзяржаўным пасады ў Старажытным Рыме. // Асобы, якія займалі гэтыя пасады.

[Н.-лац. magistratura ад лац. magistratus — саноўнік, начальнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шэры́ф ​1, ‑а, м.

Службовая асоба ў графствах Англіі, у ЗША і Ірландыі, якая мае адміністрацыйныя і судовыя паўнамоцтвы.

[Англ. sheriff.]

шэры́ф ​2, ‑а, м.

Ганаровае званне мусульманіна, які быццам бы вядзе сваё паходжанне ад Магамета.

[Арабск. sâfīf.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

судо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да суда. Судовыя органы. Судовы прыгавор. Судовы выканаўца. □ І раптам пачуўся гучны голас: — Устаць! Суд ідзе! Гэта выгукнуў судовы прыстаў. Колас. // Які падлягае нагляду, распараджэнню суда. Усе ўжо ведалі, што да судовай адказнасці прыцягваюць прараба Нядаўняга. Дадзіёмаў. Зрэшты, не паспеў Максім Танк выйсці на волю, як на яго завялі новую судовую справу. Бугаёў.

2. Які мае адносіны да судаводства. Судовы працэс. Судовы разбор. Судовыя выдаткі. // У складзе назваў рада дысцыпліну якія адыгрываюць дапаможную ролю пры судзе і следстве. Судовая медыцына. Судовая хімія.

•••

Спаборны судовы працэс гл. працэс.

Судовы выканаўца гл. выканаўца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэга́лія, ‑і, ж.

1. звычайна мн. (рэга́ліі, ‑ій). Прадмет, які з’яўляецца знакам манархічнай улады (карона, скіпетр і інш.). Царскія рэгаліі. Княжацкія рэгаліі.

2. звычайна мн. (рэга́ліі, ‑ій). Знакі ўзнагароды, ордэны, медалі. У пішы на ўвесь рост, у батфортах, з крыжамі і рэгаліямі на грудзях, з аголенай шпагай у руцэ стаяла аграмадная скульптура Суворава. Алешка.

3. Гіст. У феадальнай Еўропе — манапольнае права каралёў, буйных феадалаў на атрыманне пэўных даходаў (судовыя штрафы, пошліны, распрацоўка, эксплуатацыя зямных нетраў і пад.).

[Ад лац. regalis — царскі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)