стулі́цца, стулю́ся, сту́лішся, сту́ліцца; зак.
1. Скурчыцца; сагнуцца.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра губы, вочы і пад.: шчыльна сціснуцца, заплюшчыцца.
Вусны стуліліся ад злосці.
3. Схавацца дзе-н. за што-н. (разм.).
С. за кустом.
|| незак. сту́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. сту́льванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стулі́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
стулю́ся |
сту́лімся |
| 2-я ас. |
сту́лішся |
сту́ліцеся |
| 3-я ас. |
сту́ліцца |
сту́ляцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
стулі́ўся |
стулі́ліся |
| ж. |
стулі́лася |
| н. |
стулі́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
стулі́ся |
стулі́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
стулі́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
стулі́цца сов.
1. (от холода, страха и т.п.) сжа́ться, съёжиться;
2. (о раздвижных, створчатых предметах) сжа́ться, сомкну́ться;
3. разг. (спрятаться) укры́ться;
с. за кусто́м — укры́ться за кусто́м
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стулі́цца, стулюся, стулішся, стуліцца; зак.
1. Скурчыцца, сагнуцца. Турок прысеў, стуліўся, але капітан зараз жа гучным шэптам гукнуў яму: — Давай сюды! Быкаў. А ле Лясніцкі заўважыў, што пад гэтым поглядам Раіса Андрэеўна неяк недалужна стулілася, зрабілася раптам маленькай і вінаватай. Зарэцкі. // Сабрацца разам, згрупавацца. [Соня, Люба і Антон] збочылі пад купчастую бярозу, прыселі, стуліліся ў купку і прыгнулася. Пальчэўскі.
2. Шчыльна сціснуцца, заплюшчыцца (пра губы, вочы і пад.). [Бацька] хацеў яшчэ штосьці пажартаваць, але пабачыў, як дачка змянілася ў твары, губы шчыльна стуліліся. Грамовіч. — Мой муж? — ужо зусім слабым голасам прашаптала .. [Прузына]. — У турме, паночку. — У турме?! — вусны секвестратара адразу ж стуліліся, усмешка знікла. Каліна.
3. Разм. Схавацца дзе‑н., за што‑н. ад каго‑н. Прыдаўшы сабе смеласці,.. [Панця] вырашыў падысці да самай дарогі, стуліцца там ля крайняй хаты (здаецца, ля плота ёсць лавачка) і паслухаць, пацікаваць зблізку. Кулакоўскі. // перан. Прытуліцца, схавацца. Мястэчка стулілася ў мроку. Бязлюдныя плошчы, двары. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самкну́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не́цца; зак.
1. Злучыцца, стаць шчыльным.
Шарэнгі самкнуліся.
2. Пра вочы, губы і пад.: заплюшчыцца, стуліцца.
Вусны самкнуліся.
|| незак. змыка́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сту́льванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. стульваць — стуліць і стульвацца — стуліцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сту́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да стуліцца.
2. Зал. да стульваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стулі́ць ‘шчыльна злучыць, скласці’ (ТСБМ), ‘сціснуць’: стуліць губы ‘змоўкнуць’ (Сл. нар. фраз.), стулі́цца ‘згорбіцца’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, ТС). Да туліць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцяцю́рыцца ’сціснуцца, стуліцца, скурчыцца’ (Барад., Сл. ПЗБ), сцюцю́рыцца, сцюцюрэ́цца ’тс’ і ’зажурыцца, сцішыцца, замоўкнуць, заспакоіцца’ (Варл., Сл. ПЗБ). Экспрэсіўнае ўтварэнне, магчыма, ад цяцера, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сомкну́ться
1. самкну́цца, злучы́цца;
2. (о глазах) сплю́шчыцца, заплю́шчыцца, мног. пазаплю́шчвацца, зве́сціся; (о губах) стулі́цца; (о створчатых предметах) скла́сціся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)