стапа́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
стапа́ |
сто́пы стапы́ |
| Р. |
стапы́ |
сто́п |
| Д. |
стапе́ |
сто́пам |
| В. |
стапу́ |
сто́пы стапы́ |
| Т. |
стапо́й стапо́ю |
сто́памі |
| М. |
стапе́ |
сто́пах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
стапа́¹, -ы́, мн. сто́пы і (з ліч. 2, 3, 4) стапы́, стоп, ж.
У вершаскладанні: спалучэнне націскнога з адным ці двума ненаціскнымі складамі, якое заканамерна паўтараецца ў вершаваным радку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стапа́², -ы́, мн. сто́пы і (з ліч. 2, 3, 4) стапы́, стоп, ж.
Адзінка падліку пісчай паперы, роўная 1000 лістоў (да ўвядзення метрычнай сістэмы раўнялася 480 лістам).
|| прым. стапавы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
стапа́ I ж., лит. стопа́
стапа́ II ж. (мера бумаги) стопа́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
стапа́ 1, ‑ы; мн. стопы, стоп; ж.
Спалучэнне націскнога з адным ці двума ненаціскнымі складамі, якое заканамерна паўтараецца ў вершаваным радку.
стапа́ 2, ‑ы; мн. стопы, стоп; ж.
Адзінка падліку пісчай паперы, роўная 1000 лістоў (да ўвядзення метрычнай сістэмы мер раўнялася 480 лістам).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Стапа́ ‘адзінка падліку пісчай паперы, роўная 1000 лістоў’ (ТСБМ), stapá або stupień ‘ступня’ (Пятк. 2). Параўн. укр. стопа́ ‘ступня; стос’, рус. стопа́ ‘ступня; старая мера’, стараж.-рус. стопа ‘ступня, падэшва нагі; крок’, польск. stopa ‘ступня, мера даўжыні’, чэш. stopa ‘тс’, славац. stopa ‘тс’, в.-луж. stopa ‘нага, след нагі, крок; мера’, н.-луж. stopa ‘тс’, серб.-харв. сто̀па ‘ступня, след, крок; мера’, славен. stópa ‘крок, след, ступня’, балг. стъпа́ло ‘ступня’, стъпка ‘крок’, макед. стапало ‘ступня’, станка ‘крок, мера’, ст.-слав. стопа ‘след, ступня, крок’. Прасл. *stopa ‘падэшва (нагі), след (нагі)’; якое з’яўляецца аддзеяслоўным назоўнікам ад незахаванага прасл. *stepti (гл. ступіць) з чаргаваннем e/o; Борысь, 578; гл. яшчэ Фасмер, 3, 766–767 з аглядам літ-ры; ЕСУМ, 5, 426–427.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ямб, -а, м.
Вершаваная двухскладовая стапа з націскам на другім складзе.
|| прым. ямбі́чны, -ая, -ае.
Ямбічная стапа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пео́н
‘чатырохскладовая вершаваная стапа’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
пео́н |
| Р. |
пео́на |
| Д. |
пео́ну |
| В. |
пео́н |
| Т. |
пео́нам |
| М. |
пео́не |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спандэ́й, -я, м. (спец.).
1. У антычным вершаскладанні: стапа з двух доўгіх складоў.
2. У сілаба-танічным вершаскладанні: стапа харэя або ямба са звышсхемным націскам; часцей сустракаецца на пачатку верша.
|| прым. спандэі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
амфібра́хій, -я, м.
Трохскладовая вершавая стапа з націскам на другім складзе.
|| прым. амфібрахі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)