спусто́шыць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
спусто́шу |
спусто́шым |
| 2-я ас. |
спусто́шыш |
спусто́шыце |
| 3-я ас. |
спусто́шыць |
спусто́шаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
спусто́шыў |
спусто́шылі |
| ж. |
спусто́шыла |
| н. |
спусто́шыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
спусто́ш |
спусто́шце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
спусто́шыўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спусто́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. што. Зруйнаваць, нанесці матэрыяльныя страты.
Вайна спустошыла гарады і вёскі.
2. перан., каго-што. Пазбавіць маральных сіл, зрабіць няздольным да актыўнага жыцця.
Амаральныя паводзіны спустошылі жыццё гэтага чалавека.
3. што. Пра глебу: зрабіць неўрадлівай.
Безгаспадарчыя адносіны спустошылі глебу.
|| незак. спусташа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і спусто́шваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. спусташэ́нне, -я, н. і спусто́шванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спусто́шыць сов.
1. опустоши́ть, разори́ть;
с. лес — опустоши́ть лес;
с. го́рад — опустоши́ть (разори́ть) го́род;
2. (почву) истощи́ть, вы́пахать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спусто́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., каго-што.
1. Зруйнаваць, разбурыць, панесці матэрыяльныя страты. За гэты час .. вайна спустошыла ўсё, а жонку .. [чалавека] спалілі разам з домам. Караткевіч. [Ванэдык:] — Спустошыў жа злыдзень усё, адно вуголле ды бітую цэглу пакінуў. Кулакоўскі. // Разм. Давесці да галечы, беднасці; абабраць. [Карны атрад] арудаваў шмат дзён і выехаў пасля ўжо таго, калі спустошыў і ажабрачыў людзей. Чорны. // перан. Пазбавіць маральных сіл. зрабіць няздольным да актыўнага, творчага жыцця. [Лена:] — Не .. [Мікалай], а нехта чужы, нядобры. Госпадзі, .. як ён сябе спустошыў. Скрыган. Спрэчка з Віктарам спустошыла мяне. Савіцкі.
2. Зрабіць неўрадлівым (пра глебу); ператварыць у пустку. Снарады і бомбы ўсю .. [зямлю] перарылі, спустошылі, пакрылі чорнымі ды ржавымі выпалінамі. Мележ. [Бабуля:] — Трэці дзень не ем я. Гарачыня спустошыла нам землі. Дубоўка.
3. Разм. Знішчыць, звесці са свету. Спустошыць запасы. □ [Кулак Чыкілевіч] думаў аб розных бяздонных правалах зямлі, дзе калгасы асталююцца, аб заразе, якою б можна было б спустошыць усю скаціну ў калгасе. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусташа́ць гл. спустошыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спусташэ́нне, -я, н.
1. гл. спустошыць.
2. Тое, што і спустошанасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спусташа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да спустошыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусто́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да спустошыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спусто́шванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. спустошваць — спустошыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апусто́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. што. Зрабіць пустым, спустошыць.
А. зямлю.
А. кішэні (жарт.).
2. перан., каго-што. Пазбавіць маральных сіл, духоўнага зместу.
А. душу чалавека.
|| незак. апусташа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. апусташэ́нне, -я, н. і апусто́шванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)