Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спу́дзіць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
спу́джу |
спу́дзім |
| 2-я ас. |
спу́дзіш |
спу́дзіце |
| 3-я ас. |
спу́дзіць |
спу́дзяць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
спу́дзіў |
спу́дзілі |
| ж. |
спу́дзіла |
| н. |
спу́дзіла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
спу́дзь |
спу́дзьце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
спу́дзіўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спу́дзіць сов. испуга́ть; спугну́ть; всполоши́ть;
с. каня́ — испуга́ть ло́шадь;
с. пту́шак — спугну́ть (всполоши́ть) птиц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спу́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
1. Спужаўшы, прымусіць пайсці, паляцець, пабегчы адкуль‑н. Над галовамі пралапатала чарада белых галубоў — нехта іх спудзіў. Гурскі. Я чую возера ўсплёскі: То сом прачнуўся на зары І спудзіў шчупака. Броўка. Увайшоў [бегемот] у чаротнік, спудзіў птушак, пачаў там валаводзіцца ды трашчаць. Маўр. Прытаіўся Гушчык, каб ваўка не спудзіць, і чакае ціха, што далей тут будзе. Дубоўка. / у перан. ужыв. Спудзіў трэск аўтаматаў Раніцой цішыню. Смагаровіч. // перан. Прымусіць знікнуць (які‑н. настрой, пачуццё і пад.). Што іх спудзіла сон, Што яны паглядаюць на захад? Танк.
2. Напалохаць, спужаць. І ўвесь народ ураз мятнуўся, І дзядзька наш не аглянуўся, Як і яго людская хваля Нясла бы шчэпку ў перавале. Як бы хто іх тут страшна спудзіў. Колас. — Сватамі дзевак не спудзіш, — засмяялася.. [Аленка] і да мяне [Сені] прытулілася. Кандрусевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; незак., каго (што).
Страшыць, пужаць (жывёлу); пужаючы, разганяць, адганяць адкуль-н.
Машыны пудзілі жывёлу.
П. варон.
|| зак. спу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны, напу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны і успу́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спугну́ть сов., разг. спу́дзіць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спу́джаны испу́ганный; спу́гнутый; всполошённый; см. спу́дзіць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спу́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да спудзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папу́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго.
Спужаць, спудзіць. [Бабрам] ёсць дзе, калі хто папудзіць, хавацца — у рэчку. Масарэнка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спу́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад спудзіць.
2. у знач. прым. Перапалоханы, ахоплены спалохам. Трашчыць у лесе сухое галлё ад спуджаных коней. Каваль. // Які выражае спалох. [Дэлегаты] пачулі спачатку нечыя спуджаныя галасы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)