спо́дні
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
спо́дні |
спо́дняя |
спо́дняе |
спо́днія |
| Р. |
спо́дняга |
спо́дняй спо́дняе |
спо́дняга |
спо́дніх |
| Д. |
спо́дняму |
спо́дняй |
спо́дняму |
спо́днім |
| В. |
спо́дні (неадуш.) спо́дняга (адуш.) |
спо́днюю |
спо́дняе |
спо́днія (неадуш.) спо́дніх (адуш.) |
| Т. |
спо́днім |
спо́дняй спо́дняю |
спо́днім |
спо́днімі |
| М. |
спо́днім |
спо́дняй |
спо́днім |
спо́дніх |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
спо́дні, -яя, -яе.
1. гл. спод.
2. Які размешчаны ўнізе, знаходзіцца з нізу чаго-н., са споду (у 3 знач.).
С. камень у жорнах.
3. Пра бялізну: які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні.
Сподняя бялізна.
Спаць у споднім (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спо́дні
1. (о белье) ни́жний; (надеваемый прямо на тело) нате́льный;
2. изна́ночный;
с. бок саро́чкі — изна́ночная сторона́ соро́чки;
3. разг. ни́жний;
с. брус — ни́жний брус
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спо́дні, ‑яя, ‑яе.
1. Які размешчаны ўнізе. Меле сподні камень муку ды толькі радуецца, што цяпер ён яшчэ лепш служыць людзям. Якімовіч.
2. Які знаходзіцца са споду (у 2 знач.). На сподняй старане каменя, пад якой чалавек мог хавацца ад якой-небудзь прыгоды, немаведама кім і калі, быў выразаны рысунак. Чорны.
3. Які мае адносіны да споду (у 4 знач.). [Ніна] выцерлася споднім бокам кофтачкі і ступіла на бераг. Мележ. Васількевіч са сподняй кішэні скураной тужуркі выняў зашмальцаваны блакноцік, аловак з блішчастым медным наканечнікам. Навуменка.
4. Які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні (пра бялізну). Казік у сподняй кашулі плёскаўся і фыркаў над вялікаю мядніцай. Грахоўскі. Вільгельміна ў сподняй спадніцы .. сарамліва падалася ўбок. Гартны. / у знач. наз. спо́дняе, ‑яга, н. Мікола як спаў у адным споднім, гэтак і выскачыў у сенцы, а пасля на гарышча. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спод, -у, М -дзе, м.
1. Ніз, ніжняя частка чаго-н., таксама бок прадмета, процілеглы яго верху.
2. Дно чаго-н.
С. машыны.
3. Унутраны бок вопраткі, тканіны.
Пярыны і коўдры з чырвоным сподам.
|| прым. спо́дні, -яя, -яе (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Спо́дні ‘які размешчаны ўнізе’, ‘які надзяваецца пад іншае адзенне або непасрэдна на цела; ніжні (пра бялізну)’ (ТСБМ, Нас., Касп.) Гл. ісподні.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
изна́ночный вы́варатны, спо́дні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
испо́дний прост. спо́дні;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нате́льный наце́льны; (о белье) наце́льны, спо́дні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Спадня́к ‘ніжні камень у жорнах’ (Мат. Гом., Шатал., ТС). Праз прыметнік сподні да спод (гл.) з суф. ‑ак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)