спе́ласць, -і, ж.

1. гл. спелы.

2. перан. Высокая ступень чаго-н., дасканаласць; сталасць.

Сапраўдная творчая спеласць прыйшла значна пазней.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спе́ласць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. спе́ласць
Р. спе́ласці
Д. спе́ласці
В. спе́ласць
Т. спе́ласцю
М. спе́ласці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спе́ласць ж.

1. зре́лость, спе́лость;

2. перен. зре́лость;

1, 2 см. спе́лы;

◊ мало́чная с. — с.-х. моло́чная спе́лость

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спе́ласць, ‑і, ж.

1. Якасць і стан спелага (у 1 знач.). Спеласць пшаніцы. Спеласць лесу. Спеласць глебы.

2. перан. Высокая ступень развіцця чаго‑н.; дасканаласць. Ідэйная спеласць. Палітычная спеласць. □ Сапраўдная творчая спеласць прыйшла да Э. Самуйлёнка значна пазней, калі ён напісаў раман «Будучыня» і п’есу «Пагібель ваўка». Кучар. Па шырыні абагульненняў, па спеласці пачуцця і выразнасці малюнка гэта [«Палессе»], бясспрэчна, адзін, з лепшых вершаў Броўкі. Бярозкін.

•••

Вясковая спеласць — фаза спеласці збожжа перад поўным паспяваннем.

Малочная спеласць — пачатковая фаза выспявання зерня збожжавых, калі яно напоўнена малочна-белай вадкасцю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спе́лы, -ая, -ае.

1. Які паспеў, выспеў, стаў прыгодным для ўжывання.

С. яблык.

2. перан. Які дасягнуў вопытнасці, майстэрства (пра музыканта, артыста, мастака і пад.).

3. перан. Дасканалы, грунтоўна абдуманы; закончаны.

Спелыя думкі.

|| наз. спе́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

васко́вы, -ая, -ае.

1. гл. воск.

2. Колеру, падобнага на воск; жаўтлявы.

В. твар.

○

Васковая спеласць — спеласць, якая папярэднічае поўнаму паспяванню зерня.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мало́чна-васко́вы, -ая, -ае.

Пра ступень спеласці збажыны: якая вызначаецца светла-жоўтым колерам.

Малочна-васковая спеласць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спе́лость спе́ласць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

васко́вы, ‑ая, ‑ае.

Зроблены з воску; насычаны воскам. Васковая свечка. Васковая папера. // Падобны на воск; жаўтлявы. Васковы твар. □ Зялёнае, стромкае жыта за апошнія дні пачынала набываць васковую афарбоўку. Кавалёў.

•••

Васковая спеласць гл. спеласць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пол², -у, м.

Кожны з двух генетычна і фізіялагічна супрацьпастаўленых разрадаў жывых істот (мужчын і жанчын, самцоў і самак).

Мужчынскі п.

Прыгожы або слабы п. (жанчыны; жарт.).

|| прым. палавы́, -а́я, -о́е.

Палавая спеласць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)