спаўза́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. спаўза́ю спаўза́ем
2-я ас. спаўза́еш спаўза́еце
3-я ас. спаўза́е спаўза́юць
Прошлы час
м. спаўза́ў спаўза́лі
ж. спаўза́ла
н. спаўза́ла
Загадны лад
2-я ас. спаўза́й спаўза́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час спаўза́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спаўза́ць несов.

1. прям., перен. сполза́ть, спа́лзывать; (сдвигаться с места — ещё) съезжа́ть;

2. (удаляться) уполза́ть;

1, 2 см. спаўзці́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спаўза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. Незак. да спаўзці.

2. Апаўзці, асесці пад уздзеяннем дажджу, падземных вод і пад. (пра глебу, горныя пароды). Высокія берагі, падмытыя вадою, раптам спаўзалі ў ваду і знікалі бясследна. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спаўзці́, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; споўз, спаўзла́, -зло́; -зі́; зак.

1. Спусціцца паўзком або цяжка, павольна злезці адкуль-н.

С. з гары ўніз.

С. са стога.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Паволі, паступова ссунуцца, саслізнуць, зрушыцца з месца (аб прадметах).

Павязка спаўзла з калена.

3. Аддаліцца паўзком, сысці куды-н.

Чарапаха спаўзла некуды.

4. перан. Паступова адыходзячы ад правільных пазіцый, стаць на заганны шлях.

С. да фармалізму ў аналізе (неадабр.).

|| незак. спаўза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. спаўза́нне, -я, н. (да 1, 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спа́лзывать несов. спаўза́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спо́ўзваць несов., см. спаўза́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сполза́ть несов.

1. спаўза́ць; (спадать — ещё) з’язджа́ць;

2. перен. спаўза́ць; см. сползти́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спаўза́нне ср. сполза́ние, спа́лзывание; см. спаўза́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наязджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. гл. наехаць, наездзіць.

2. Час ад часу прыязджаць.

Н. у вёску да бацькоў.

3. на што. Спаўзаць уніз, закрываючы вочы.

Шапка наязджае на лоб.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спаўза́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. спаўзаць — спаўзці (у 1–3 і 5 знач.) і знач. дзеясл. спаўзацца — спаўзціся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)