спача́тку
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| спача́тку |
- |
- |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спача́тку, прысл.
1. Перш за ўсё; у першы момант.
С. падумай, а потым гавары.
2. Яшчэ раз; зноў.
Пачаць жыццё с.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спача́тку нареч.
1. снача́ла, пре́жде, сперва́, ра́ньше;
с. паду́май, а по́тым гавары́ — снача́ла (пре́жде, сперва́) поду́май, а пото́м говори́;
2. (в первое время) снача́ла, внача́ле;
с. сумава́ў, а по́тым прывы́к — внача́ле скуча́л, а пото́м привы́к;
3. снача́ла;
пачнём с. — начнём снача́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спача́тку, прысл.
1. У першы момант. Хлопцам страшна было спачатку, а пасля ўсякі страх мінуў. Колас. — Між іншым, мы з вамі з аднаго цэха, — засмяялася дзяўчына. Алесь спачатку здзівіўся. Шыцік. // Напачатку чаго‑н. (шляху, працы і пад.). Спачатку.. [партызаны] ішлі балотам, асцярожна шукаючы нагамі больш цвёрдага месца. Шчарбатаў. // Перш за ўсё, папярэдне, раней. Пачынаем дзень спачатку Фізкультурнаю зарадкай. Раз — налева, Два — направа, Крок наперад, Крок назад. А. Александровіч. Я выпраг Дэраша, прывязаў да воза, ён і пачаў хрумстаць памаленьку сена, выбіраючы спачатку лепшае. Якімовіч.
2. Яшчэ раз; зноў. [Жонка] быццам ажыла ці спачатку пачала жыць. Чорны. [Лаўрэн:] — Куды ні зірні — усё пачынай спачатку, а тут табе ані хамута, а ні шыі. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спачатку, упачатку, напачатку, напачатак, перш, найперш, насамперш, раней, наперад, уперад, адразу, зразу; спярша (разм.); наўперад (абл.) □ перш-наперш, перш за ўсё, першым чынам, у першую чаргу, на першы час, на першым часе, на першы раз, першай справай, з першага погляду, з першага позірку, на першы погляд, перад гэтым, перад усім
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
упача́тку, прысл.
Спярша, спачатку.
У. былі адны перажыванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напача́тку, прысл. (разм.).
Спярша, спачатку.
Н. ўсё было добра.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спярша́, прысл. (разм.).
Раней, спачатку, першапачаткова.
С. падумай, а потым адказвай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
внача́ле нареч. упача́тку, напача́тку, спача́тку; (сперва) спярша́, спача́тку.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перш, прысл.
Спачатку, раней.
П. накармлю жывёлу, а потым пайду ў агарод.
◊
Перш за ўсё — у першую чаргу.
Перш за ўсё скажы нам, калі ты ад’язджаеш?
Перш-наперш — спачатку, перш за ўсё.
Перш-наперш неабходна зрабіць тэрміновую работу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)