спаро́ўвацца гл. спаравацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спаро́ўвацца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
спаро́ўваецца |
спаро́ўваюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
спаро́ўваўся |
спаро́ўваліся |
| ж. |
спаро́ўвалася |
| н. |
спаро́ўвалася |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
спаро́ўваючыся |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спаро́ўвацца несов., возвр., страд. скре́щиваться, спа́риваться, случа́ться; см. спарава́цца, спаро́ўваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спаро́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да спаравацца.
2. Зал. да спароўваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спарава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ру́ецца; зак.
Пра жывёл: злучыцца.
|| незак. спаро́ўвацца, -аецца; наз. спаро́ўванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спа́риваться
1. спа́рвацца;
2. спаро́ўвацца, злуча́цца; см. спа́риться;
3. страд. спа́рвацца, злуча́цца; спаро́ўвацца; см. спа́ривать;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кле́шчыцца ’спароўвацца (пра сабак і некаторых насякомых)’ (Нас.). Параўн. рус. клещиться ’тс’. Да клешчы 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
совокупля́ться
1. (о половом акте) савакупля́цца; (о животных — ещё) спаро́ўвацца;
2. (соединяться) уст. спалуча́цца;
3. страд. спалуча́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Плу́жыць у фразе: год па год не плужыць ’не прыпадае’ (рэч., Нар. сл.). Укр. плужнай* ’шанцаваць’, польск. płnżyć ’добра мецца’, ’квітнець’, ’весціся, удавацца’, ’спрыяць’, Скупацца’, ’быць карысным’, ’апраўдваць спадзяванні’, ’не падводзіць’, славен. ρΐίάϋϊ se ’спароўвацца, выконваць злучку (аб жабах)’, якое Фурлан (гл. Бязлай, 3, 63) аб’ядноўвае разам з рус. кур. плу́жнться ’паволі ехаць, ісці, плесціся за кім-небудзь’. Відаць, рус. лексему не трэба ўлічваць; яна ужываецца паралельна з плугстнться (гл. плугаипща). У такім выпадку плужыць было ўтворана ад плуг > тужыць (< прасл. *pługa > *phditi) — першапачаткова ’араць плугам’, у той час паяўленне плуга азначала ў параўнанні з сахой (* radio) вышэйшую ступень земляробства і, адпаведна, лепшы дабрабыт (Банькоўскі, 2, 6311).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)