спадні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж.
Жаночае адзенне ад пояса ўніз, а таксама частка сукенкі ад таліі ўніз.
Купіла новую спадніцу.
◊
Бегаць за спадніцай — заляцацца да жанчын.
Трымацца за спадніцу — быць у поўнай залежнасці ад жонкі (разм., неадабр.).
|| памянш. спадні́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. спадні́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спадні́ца
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
спадні́ца |
спадні́цы |
| Р. |
спадні́цы |
спадні́ц |
| Д. |
спадні́цы |
спадні́цам |
| В. |
спадні́цу |
спадні́цы |
| Т. |
спадні́цай спадні́цаю |
спадні́цамі |
| М. |
спадні́цы |
спадні́цах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спадні́ца ж. ю́бка;
◊ трыма́цца за спадні́цу — (чыю) держа́ться за ю́бку (чью)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спадні́ца, ‑ы, ж.
1. Жаночае адзенне, а таксама частка сукенкі ад таліі ўніз. Сынклета Лукічна апусціла галаву і доўга моўчкі перабірала складкі спадніцы. Шамякін. Спадніца і кофтачка, што прынесла маці, былі просценькія, злінялыя. Карпаў.
2. перан. Разм. Пра жанчыну (як прадмет цягі мужчын). На адно ён [Мікіта] здацен — Бегаць за спадніцай. Бачыла. [Сулькіна:] — Самаачыстку трэба весці сістэматычна. Нам таксама неабходна выгнаць усіх тых, якія здольны ганяцца за ўсякаю спадніцаю. Гурскі.
•••
Трымацца за спадніцу гл. трымацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спадні́ца, дыял. спані́ца, сподні́ца, ‘жаночае адзенне, а таксама частка сукенкі ад таліі ўніз’ (ТСБМ, Касп., Байк. і Некр., Шымк. Собр., Федар. 4, Ян., Сл. ПЗБ, ТС). Да сподні < спод (гл.) з суф. ‑іц(а). З іншымі суфіксамі: спо́дне ‘бялізна’ (Сл. Брэс.), спадняк ‘хатняя спадніца з порту’ (Інстр. 1), спо́днік ‘сподняя спадніца’ (Жд. 1, Сцяшк.). Параўн. ісподнік. Спадніца, лічачы па акцэнтуацыі, можа быць запазычаннем з польск. spódnica ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мі́дзі-спадні́ца
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
мі́дзі-спадні́ца |
мі́дзі-спадні́цы |
| Р. |
мі́дзі-спадні́цы |
мі́дзі-спадні́ц |
| Д. |
мі́дзі-спадні́цы |
мі́дзі-спадні́цам |
| В. |
мі́дзі-спадні́цу |
мі́дзі-спадні́цы |
| Т. |
мі́дзі-спадні́цай мі́дзі-спадні́цаю |
мі́дзі-спадні́цамі |
| М. |
мі́дзі-спадні́цы |
мі́дзі-спадні́цах |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ма́ксі-спадні́ца
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ма́ксі-спадні́ца |
ма́ксі-спадні́цы |
| Р. |
ма́ксі-спадні́цы |
ма́ксі-спадні́ц |
| Д. |
ма́ксі-спадні́цы |
ма́ксі-спадні́цам |
| В. |
ма́ксі-спадні́цу |
ма́ксі-спадні́цы |
| Т. |
ма́ксі-спадні́цай ма́ксі-спадні́цаю |
ма́ксі-спадні́цамі |
| М. |
ма́ксі-спадні́цы |
ма́ксі-спадні́цах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
мі́ні-спадні́ца
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
мі́ні-спадні́ца |
мі́ні-спадні́цы |
| Р. |
мі́ні-спадні́цы |
мі́ні-спадні́ц |
| Д. |
мі́ні-спадні́цы |
мі́ні-спадні́цам |
| В. |
мі́ні-спадні́цу |
мі́ні-спадні́цы |
| Т. |
мі́ні-спадні́цай мі́ні-спадні́цаю |
мі́ні-спадні́цамі |
| М. |
мі́ні-спадні́цы |
мі́ні-спадні́цах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ма́ксі-спадні́ца ж. ма́кси-ю́бка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мі́ні-спадні́ца ж. ми́ни-ю́бка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)