спавяда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. Быць на споведзі, прызнаваць свае грахі.
2. перан. Шчыра расказваць пра свае сакрэты, пра сябе.
Няма чаго кожнаму с.
|| зак. вы́спаведацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спавяда́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
спавяда́юся |
спавяда́емся |
| 2-я ас. |
спавяда́ешся |
спавяда́ецеся |
| 3-я ас. |
спавяда́ецца |
спавяда́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
спавяда́ўся |
спавяда́ліся |
| ж. |
спавяда́лася |
| н. |
спавяда́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
спавяда́йся |
спавяда́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
спавяда́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
спавяда́цца несов., возвр., страд., церк., перен. испове́доваться; см. спавяда́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спавяда́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Быць на споведзі, прызнаваць грахі. Не забыліся яшчэ малінаўцы, як спавядаўся Андрэй у папа Сулкоўскага. Чарнышэвіч.
2. перан. Шчыра прызнавацца ў чым‑н.; расказваць пра сябе, пра свае сакрэты. Не хацелася Зосі ва ўсім спавядацца свёкру. Крапіва. Адказваў я скупа, бо не вельмі хацелася спавядацца перад гэтым ніцым чалавекам. Сабаленка. На крутых паваротах жыцця людзі ахвотна раскрываюць сваю душу, нібы спавядаюцца перад табой. Асіпенка.
3. Зал. да спавядаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́спаведацца гл. спавядацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
испове́доваться
1. сов. паспавяда́цца, вы́спаведацца; (покаяться, признаться) пака́яцца, прызна́цца, паспавяда́цца (каму, у чым);
2. несов. спавяда́цца; (каяться, признаваться) ка́яцца, прызнава́цца, спавяда́цца (каму, у чым);
3. несов., страд. спавяда́цца; вызнава́цца; ве́рыцца; трыма́цца; прызнава́цца; прытры́млівацца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ка́яцца, ка́юся, ка́ешся, ка́ецца; ка́йся; незак.
1. Прызнавацца ў грахах, спавядацца ў царкве.
2. Прызнаваць сваю віну, памылку перад кім-н.
К. ў сваіх учынках.
Сын каяўся, што не так зрабіў.
|| зак. пака́яцца, -ка́юся, -ка́ешся, -ка́ецца; -ка́йся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
излива́ть несов. (чувства) выліва́ць; выка́зваць; раскрыва́ць; спавяда́цца; (проливать) праліва́ць;
излива́ть ду́шу раскрыва́ць душу́ (спавяда́цца);
излива́ть свой гнев выліва́ць свой гнеў;
излива́ть благода́рность выка́зваць падзя́ку;
излива́ть слёзы праліва́ць слёзы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Спавяда́ць ‘выслухоўваць пакаянне ў грахах’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ), ‘каяцца; лаяць, бэсціць’ (Юрч.), спавяда́цца ‘каяцца ў грахах’ (ТСБМ, Нас., Растарг., Ласт., Байк. і Некр.), спо́ведзь ‘пакаянне’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Байк. і Некр., Сл. ПЗБ). Укр. сповіда́ти, спо́відь, рус. испове́дывать(ся), стараж.-рус. исповѣдовати, польск. spowiadać(się), spowiedź, в.-луж. spowědać so ‘спавядацца’, spowědź, н.-луж. spowědaś se, spowěź, чэш. zpovídat (se), zpověď, славац. spovedat (sa), серб.-харв. исповедати (се), ȉspovȇd, славен. spovedovati (se), spóved, балг. изповя́дам, и́зповед, макед. исповедува, исповед. Тэрмін хрысціянскай тэрміналогіі да прасл. *povědati ‘паведаць, патлумачыць’ < *vědati ‘ведаць’; усходнеславянскія, лужыцкія і паўднёваславянскія з *jьz‑povědati; споведзь < *jьzpovědь; гл. Шустар-Шэўц, 1344–1345. У канфесійным значэнні калька лац. con‑fiteri ‘прызнавацца’ (Басай-Сяткоўскі, Słownik, 334).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прызнавацца, адкрывацца, раскрывацца; спавядацца, распранацца (перан.) □ выварочваць душу
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)