со́нечны, -ая, -ае.

1. гл. сонца.

2. Які грунтуецца на скарыстанні энергіі Сонца.

С. рухавік.

3. 3 яркім святлом сонца.

Сонечнае надвор’е.

С. бок кватэры (які выходзіць на поўдзень).

4. перан. Радасны, шчаслівы.

Сонечная ўсмешка.

○

Сонечная ванна — праграванне цела сонечным цяплом на адкрытым паветры.

Сонечная сістэма — сукупнасць нябесных цел, якая складаецца з Сонца і планет, што рухаюцца вакол яго.

Сонечнае спляценне — спляценне сімпатычных нерваў, размешчанае па паверхні брушной аорты.

Сонечны гадзіннік — гадзіннік, які складаецца з цыферблата і вертыкальнага стрыжня, што кідае на цыферблат цень, паказваючы час.

Сонечны ўдар — хваравіты цяжкі стан, які ўзнікае ў выніку перагрэву на сонцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Со́нечны

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз.
м.
Н. Со́нечны
Р. Со́нечнага
Д. Со́нечнаму
В. Со́нечны
Т. Со́нечным
М. Со́нечным

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

со́нечны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. со́нечны со́нечная со́нечнае со́нечныя
Р. со́нечнага со́нечнай
со́нечнае		 со́нечнага со́нечных
Д. со́нечнаму со́нечнай со́нечнаму со́нечным
В. со́нечны (неадуш.)
со́нечнага (адуш.)		 со́нечную со́нечнае со́нечныя (неадуш.)
со́нечных (адуш.)
Т. со́нечным со́нечнай
со́нечнаю		 со́нечным со́нечнымі
М. со́нечным со́нечнай со́нечным со́нечных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

со́нечны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. со́нечны со́нечная со́нечнае со́нечныя
Р. со́нечнага со́нечнай
со́нечнае		 со́нечнага со́нечных
Д. со́нечнаму со́нечнай со́нечнаму со́нечным
В. со́нечны (неадуш.)
со́нечнага (адуш.)		 со́нечную со́нечнае со́нечныя (неадуш.)
со́нечных (адуш.)
Т. со́нечным со́нечнай
со́нечнаю		 со́нечным со́нечнымі
М. со́нечным со́нечнай со́нечным со́нечных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

со́нечны прям., перен. со́лнечный;

с. дзень — со́лнечный день;

с. настро́й — со́лнечное настрое́ние;

с. пако́й — со́лнечная ко́мната;

с. бок — со́лнечная сторона́;

○ с. гадзі́ннік — со́лнечные часы́;

~ная сістэ́ма — со́лнечная систе́ма;

с. ўдар — мед. со́лнечный уда́р;

~нае спляце́нне — анат. со́лнечное сплете́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

со́нечны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да сонца (у 1 знач.). Сонечны прамень. Сонечнае цяпло. Сонечная энергія. Сонечнае зацьменне. □ А сосны да неба ўзнімаюць галіны, нібыта вітаючы сонечны ўсход. А. Вольскі. // Які грунтуецца на скарыстанні энергіі Сонца. Сонечны рухавік. Сонечная ванна.

2. Такі, калі свеціць сонца, з сонцам. І калі запахне кропам, тады, здаецца, устае ўваччу сонечная-сонечная раніца, калі трапечуцца кропелькі расы на кветках. Лынькоў. У небе не было ні хмаркі, стаяў ясны сонечны дзень. Гурскі. Надвор’е было сонечнае. Кавалёў.

3. Які асвятляецца сонцам; асветлены сонцам. Сонечная паляна. Сонечны пакой. □ Раніцаю мокры вецер біўся з лесу ў сонечнае акно. Чорны. Над Свіслаччу, Дзе малады барок Вяршалін пікамі блакіт папоркаў, Цвіце нясмелым цветам чабарок, Паслаўшыся на сонечным пагорку. Калачынскі. Пасля цемры і вільгаці, што панавалі ў пячоры, на сонечным беразе было асабліва хораша. Бяганская.

4. перан. Радасны, светлы, шчаслівы. Жывём у сонечнай краіне І будзем жыць у добры час, Дзе праўда ясная не гіне, Дзе праўдзе служыць кожны з нас. Купала. // Які выяўляе радасны настрой. Добрай раніцы, чароўная чарцёжніца з сонечнай усмешкай! Васілёнак.

5. Падобны колерам на сонца; ярка-жоўты. Сонечны колер — след таго, што будынкі яшчэ свежыя, новыя. Скрыган.

•••

Сонечнае спляценне гл. спляценне.

Сонечная сістэма гл. сістэма.

Сонечны гадзіннік гл. гадзіннік.

Сонечны ўдар гл. удар.

Сонечныя плямы гл. пляма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́нца, -а, н.

1. (у тэрміналагічным значэнні С вялікае). Цэнтральнае нябеснае цела Сонечнай сістэмы, якое з’яўляецца гіганцкім вогненным шарам, што вылучае святло і цяпло.

Вярчэнне Зямлі вакол Сонца.

2. Святло, цяпло, якое вылучаецца гэтым свяцілам.

Травы нельга сушыць на сонцы.

У пакой не даходзіць с.

3. перан., чаго. Тое, што з’яўляецца крыніцай жыцця, шчасця каго-, чаго-н.

С. свабоды.

С. праўды.

◊

Да сонца — да ўсходу сонца, вельмі рана падняцца.

Месца пад сонцам — права на існаванне.

Па сонцы — арыентуючыся на сонца, вызначаючы час па месцазнаходжанні сонца.

|| ласк. со́нейка, -а, н. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. со́нечны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

со́лнечный прям., перен. со́нечны;

со́лнечная систе́ма астр. Со́нечная сістэ́ма;

со́лнечный день со́нечны дзень;

со́лнечное настрое́ние со́нечны настро́й;

со́лнечная ко́мната со́нечны пако́й;

со́лнечная сторона́ со́нечны бок;

со́лнечные часы́ со́нечны гадзі́ннік;

со́лнечный уда́р мед. со́нечны ўдар;

со́лнечное сплете́ние анат. со́нечнае спляце́нне.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

подсо́лнечный

1. падсо́нечны; (солнечный) со́нечны;

подсо́лнечная сторона́ со́нечны бок;

2. (от подсо́лнечник) слане́чнікавы;

подсо́лнечное ма́сло (слане́чнікавы) але́й;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гадзі́ннік, -а, мн. -і, -аў, м.

Прыбор для вызначэння часу ў межах сутак.

Ручны г.

Насценны г.

Сонечны г.

|| памянш. гадзі́ннічак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м.

|| прым. гадзі́ннікавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)