слі́ва
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
слі́ва |
слі́вы |
| Р. |
слі́вы |
слі́ў |
| Д. |
слі́ве |
слі́вам |
| В. |
слі́ву |
слі́вы |
| Т. |
слі́вай
слі́ваю |
слі́вамі |
| М. |
слі́ве |
слі́вах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
слі́ва, -ы, мн. -ы, сліў, ж.
Фруктовае дрэва сямейства ружакветных з невялікімі сакавітымі пладамі жоўтага, ліловага і іншага колеру з костачкай у сярэдзіне, а таксама плод гэтага дрэва.
|| прым. слі́вавы, -ая, -ае.
С. джэм.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слі́ва ж., в разн. знач. сли́ва;
галі́нка ~вы — ве́точка сли́вы;
вары́ць ~вы — вари́ть сли́вы;
з’е́сці ~ву — съесть сли́ву
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слі́ва, ‑ы, ж.
1. Фруктовае дрэва сямейства ружакветных з пладамі жоўтага або ліловага колеру з костачкай у сярэдзіне. Як толькі згоніць снег, .. [Самабыль] зараз жа выходзіць у свой гародчык, дзе стаіць сліва, ігруша і дзве яблыні, і тут распачынае работу. Колас. Розныя раслі ў .. садзе [пана Кудзілоўскага] дрэвы: яблыні, вішні, слівы, цэлыя зараснікі маліны, агрэсту, парэчак. Хомчанка. / у знач. зб. Сліва ў садзе пасохла.
2. Плод гэтага дрэва. Варыць слівы. З’есці сліву. □ Для каго паспелі слівы? — Для Паўлушы, што за дзіва! Муравейка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Слі́ва ‘фруктовае дрэва, Prunus domestica L. і яго плод’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Бяльк., Кіс.), сьлі́віна ‘слівавае дрэва’ (Касп., Мат. Гом.). Укр., рус. сли́ва, серб.-ц.-слав. слива, польск. śliwa, в.-луж. slowka, н.-луж. sliwa, чэш. slíva, славац. sliva, серб.-харв. сли̏ва, шљи̏ва, славен. slíva, балг. сли́ва, макед. слива. Прасл. *sliva. Лічаць вытворным (або субстантываваным прыметнікам ж. р. — Сной₁, 581) ад прым. *slivъ, які захаваўся ў славен. slîv ‘блакітнаваты, колеру слівы’ (гл. Махэк₂, 555). Роднаснымі лічацца лац. *līvos ‘сіняваты’, līveō, ‑ēre ‘мець сіняваты колер’, līvidus ‘сіні, свінцовага колеру’, далей, ст.-в.-ням. slêha, slêwa ‘цёрн’, ст.-ірл. lī ‘колер, бляск’ (Траўтман, 269; Фасмер, 3, 670), якія да і.-е. кораня *(s)lî‑ (*sləi‑; *slōi‑) ‘сіняваты’; гл. Покарны, 715–716.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кісля́ціна, -ы, ж. (разм.).
1. Што-н. вельмі кіслае.
Не сліва, а к.
2. перан. Вялы, нудны чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скарапло́дны, ‑ая, ‑ае.
Здольны даваць плады хутка пасля пасадкі. Скараплодная сліва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ружакве́тныя, ‑ых.
Сямейства дрэў, кустоў і травяністых раслін, да якіх адносіцца ружа, маліна, яблыня, груша, сліва і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́стачкавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае костачку (у 4 знач.); з костачкай. Костачкавыя плады. // у знач. наз. ко́стачкавыя, ‑ых. Пладовыя расліны, плод якіх мае адну костачку з семем, напрыклад: вішня, сліва, абрыкос.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)