слу́шнасць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. слу́шнасць
Р. слу́шнасці
Д. слу́шнасці
В. слу́шнасць
Т. слу́шнасцю
М. слу́шнасці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

слу́шнасць ж. де́льность; резо́нность, основа́тельность, состоя́тельность; см. слу́шны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слу́шнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць слушнага. Слушнасць заўвагі. Слушнасць думкі. Слушнасць прапановы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слу́шны, -ая, -ае.

Абгрунтаваны; практычна карысны; разумны.

Слушная думка.

|| наз. слу́шнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́цыя², -і, ж.

Падстава, сэнс, слушнасць.

Ён мае рацыю так сцвярджаць.

Няма рацыі рабіць гэта цяпер.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

резо́нность слу́шнасць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

уме́стность слу́шнасць, -ці ж.; дарэ́чнасць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

де́льность

1. (способность к работе) дзелаві́тасць, -ці ж.;

2. (существенность) слу́шнасць, -ці ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Разо́нт: у разонт прымаць ’улічваць, прымаць пад увагу’ (Нар. Гом., Ян.), разо́н ’увага’ (Сцяшк. Сл.), ’упэўненасць, адвага’: грошы много даюць разону (Сержп. Казкі). Ад рэзо́н ’слушнасць, рацыя’, ’довад’. Застаецца незразумелым з’яўленне ‑т.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ра́цыя ’падстава, сэнс, аснова, слушнасць’ (ТСБМ, Нас., ТС), ’прычына, прэтэнзія’ (Нас., Шат.), ра́ца ў выразе без дай рацы ’без прычыны, адвольна’ (Шат.), ст.-бел. рация ’аргумент, довад’ (Ст.-бел. лексікон). Праз польск. racja ’тс’, што з лац. ratiō ’разлічаная пазіцыя; доказ, довад, меркаванне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 192).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)