слано́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да слана (у 1 знач.). Слановы хобат. Слановыя біўні.

2. Як адна з частак некаторых заалагічных і батанічных назваў. Слановая чарапаха. Слановая пальма.

•••

Слановая хвароба гл. хвароба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

элефантыя́з і элефантыя́зіс, ‑у, м.

Спец. Слановая хвароба.

[Ад грэч. eléphas — слон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слоно́вый слано́вы;

слоно́вая боле́знь мед. слано́вая хваро́ба.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слано́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. слано́вы слано́вая слано́вае слано́выя
Р. слано́вага слано́вай
слано́вае		 слано́вага слано́вых
Д. слано́ваму слано́вай слано́ваму слано́вым
В. слано́вы (неадуш.)
слано́вага (адуш.)		 слано́вую слано́вае слано́выя (неадуш.)
слано́вых (адуш.)
Т. слано́вым слано́вай
слано́ваю		 слано́вым слано́вымі
М. слано́вым слано́вай слано́вым слано́вых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

юбе́я, ‑і, ж.

Дрэва сямейства пальмавых, што дае ядомыя плады, з соку якіх вырабляюць віно; слановая пальма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слон, слана́, мн. сланы́, слано́ў, м.

1. Буйная траваядная млекакормячая жывёліна трапічных краін з доўгім хобатам і двума біўнямі.

2. Шахматная фігура, якая можа перамяшчацца на любую колькасць клетак па дыяганалі.

◊

Слана не заўважыць — не бачыць самага важнага, вялікага.

|| памянш.-ласк. сло́нік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

|| прым. слано́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Вырабы са слановай косці.

○

Слановая хвароба — тое, што і слановасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́сць, -і, мн. ко́сці, касце́й, ж.

1. Асобная састаўная частка шкілета хрыбетных жывёл і чалавека.

Ключычная к.

2. мн. Астанкі цела нябожчыка.

3. зб. Іклы, біўні некаторых жывёл, якія выкарыстоўваюцца для дробных вырабаў.

Слановая к.

Упрыгожанні з косці.

4. мн. Кубікі або пласцінкі з рознага матэрыялу для гульні.

Гуляць у косці.

5. якая. Пра сацыяльнае паходжанне.

Панская к.

◊

Да касцей — вельмі моцна (прамокнуць, прамерзнуць і пад.).

Легчы касцьмі — загінуць.

Скура ды косці — пра вельмі худога чалавека.

|| памянш. ко́стачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1, 2, 4 і 5 знач.).

◊

Перамываць костачкі каму — абгаворваць, пляткарыць.

Разабраць па костачках — вельмі падрабязна.

|| прым. касцявы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.), ко́сны, -ая, -ае (да 1 знач.) і касцяны́, -а́я, -о́е (да 3 знач.).

Касцявая тканка.

Косныя хваробы.

Касцяны гузік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

хваро́ба ж.

1. боле́знь, неду́г м.; не́мощь, хворь;

2. перен. (недостаток) боле́знь;

○ го́рная х. — го́рная боле́знь;

марска́я х. — морска́я боле́знь;

бро́нзавая х. — бро́нзовая боле́знь;

кесо́нная х. — кессо́нная боле́знь;

жамчу́жная х. — жемчу́жная боле́знь;

гісто́рыя ~бы — исто́рия боле́зни;

жано́чыя ~бы — же́нские боле́зни;

прамянёвая х. — лучева́я боле́знь;

слано́вая х. — слоно́вая боле́знь;

со́нная х. — со́нная боле́знь;

цукро́вая х. — са́харная боле́знь;

я́звавая х. — я́звенная боле́знь;

◊ па́нская х. — ба́рская боле́знь;

~бы ро́сту — боле́зни ро́ста;

да хваро́бы — до чёрта;

як ка́шаль ~бе — как мёртвому припа́рка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кость косць, род. ко́сці ж., ко́стка, -кі ж.;

слоно́вая кость слано́вая косць;

игра́ть в кости гуля́ць у ко́сці;

соба́ка нашла́ кость саба́ка знайшо́ў ко́стку;

◊

ко́жа да кости ску́ра ды ко́сці;

одни́ кости адны́ ко́сці;

косте́й не собра́ть касце́й не сабра́ць;

лечь костьми́ ле́гчы касцьмі́;

кость от кости косць ад касці́;

промо́кнуть до косте́й прамо́кнуць да касце́й;

до мо́зга косте́й да мо́згу касце́й;

пересчита́ть кости пералічы́ць рэ́бры;

и во́рон косте́й не соберёт погов. і груга́н касце́й не збярэ́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

косць, ‑і; Р мн. касцей; ж.

1. Асобная састаўная частка шкілета хрыбетных жывёл і чалавека. Галёначная косць. Лакцявая косць. Грудная косць.

2. толькі мн. (ко́сці, касцей). Астанкі, прах, цела нябожчыка. Па выгане, як на пагосце, жанчыны ў той вечар рыдалі: — А хто ж прывязе нашы косці, зямелька, з нязнанае далі... Вялюгін.

3. зб. Іклы, біўні некаторых жывёл, якія скарыстоўваюцца для дробных вырабаў. Слановая косць. Разьба па косці.

4. толькі мн. (ко́сці, касцей). Кубікі або пласцінкі з рознага матэрыялу для гульні (з выразанымі на іх ачкамі, лічбамі і пад.). Гульня ў косці.

5. якая. Уст. Пра сацыяльнае паходжанне, пра класавую прыналежнасць. Дваранская косць.

•••

Адны косці — пра вельмі худога чалавека.

Белая косць (уст.) — пра людзей знатнага, дваранскага паходжання.

Да касцей — вельмі моцна, зусім, наскрозь (прамокнуць, прамерзнуць і пад.).

Да мозгу касцей гл. мозг.

Даць у косці гл. даць.

Злажыць косці гл. злажыць.

(І) касцей не сабраць гл. сабраць.

Косці парыць гл. парыць.

Косць ад косці — пра каго‑, што‑н., цесна звязанае з чым‑н.; пра ідэйную блізкасць.

Куды груган касцей не занясе гл. груган.

Легчы касцьмі гл. легчы.

На касцях — цаной вялікіх ахвяр (дасягнуць чаго‑н., зрабіць што‑н.).

Пералічыць косці гл. пералічыць.

Перажываць косці гл. перамываць.

Скура ды косці гл. скура.

Уесціся ў косці гл. уесціся.

Чорная косць (уст.) — пра людзей простага, недваранскага паходжання.

Шырокая косць; шырокі ў косці — пра шыракаплечага, каранастага чалавека.

Язык без касцей гл. язык.

Як без касцей — пра чалавека са спрытным, гібкім целам.

Як косць у горле — пра таго (тое), што вельмі перашкаджае, дакучае каму‑н., даймае каго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)