скіро́ўваць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
скіро́ўваю |
скіро́ўваем |
| 2-я ас. |
скіро́ўваеш |
скіро́ўваеце |
| 3-я ас. |
скіро́ўвае |
скіро́ўваюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
скіро́ўваў |
скіро́ўвалі |
| ж. |
скіро́ўвала |
| н. |
скіро́ўвала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
скіро́ўвай |
скіро́ўвайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
скіро́ўваючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
скіро́ўваць несов.
1. направля́ть; повора́чивать; см. скірава́ць 1;
2. (на што, да чаго, куды) перен. направля́ть, склоня́ть, клони́ть (к чему, куда);
ён ~вае размо́ву да таго́, каб... — он кло́нит разгово́р к тому́, что́бы...
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скіро́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да скіраваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., каго-што.
1. Накіраваць каго-, што-н. у якім-н. напрамку.
С. каня ў лес.
С. позірк у акно.
2. перан. Даць пэўны кірунак каму-, чаму-н., схіліць да чаго-н.
С. народ на рэферэндум.
С. думкі ў пэўным напрамку.
|| незак. скіро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скіро́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да скіравацца.
2. Зал. да скіроўваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
направля́ть несов.
1. накіро́ўваць, скіро́ўваць; настаўля́ць;
направля́ть в определённое ру́сло накіро́ўваць (скіро́ўваць) у пэ́ўнае рэ́чышча;
направля́ть шаги́ ісці́;
направля́ть ду́ло ружья́ накіро́ўваць (настаўля́ць) ру́лю стрэ́льбы;
направля́ть заявле́ния накіро́ўваць (пасыла́ць) зая́вы;
направля́ть свой путь накіро́ўвацца, падава́цца;
2. (бритву, нож и т. п.) напраўля́ць; (натачивать) наво́стрываць;
3. (налаживать, организовывать) нала́джваць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скіро́ўвацца несов.
1. направля́ться; повора́чивать;
2. (на што, да чаго, куды) перен. направля́ться, склоня́ться (к чему, куда);
3. страд. направля́ться; повора́чиваться; склоня́ться; см. скіро́ўваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Страмяну́ць ‘рынуцца’ (шчуч., З нар. сл.), ‘кінуць, кінуцца’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. укр. стрімну́ти ‘кінуцца’. Роднаснае рус. стреми́ть ‘накіроўвацца, хутка рухацца’, серб.-харв. стре́мити ‘імкнуцца, прагнуць’, славен. stramíti ‘прагнуць’, балг. стремя́ се ‘імкнуцца, прагнуць’, макед. стреми се ‘тс’, ст.-слав. стрьмити ‘тс’. Прасл. *stremiti ‘накіроўваць, скіроўваць’, роднаснае *strьměti, *stromъ (гл. страміць). Паводле Младэнавай (Нов. в рус. этим., 224), узыходзіць да і.-е. *ster‑m‑ < *ster‑, што першапачаткова абазначала рух у любым кірунку. Гл. таксама Фасмер, 3, 775; Варбат, Этимология–1994–1996, 39; ЕСУМ, 5, 437–438.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гарну́ць, гарну, горнеш, горне; незак., каго-што.
1. Выграбаць, выцягваць дробныя прадметы адкуль‑н. Гарнуць вуглі з печы. □ Гарні, гарні бульбу з печы У торбачку — ды на плечы. З нар. песні.
2. Збіраць у адно месца. Прыйшла восень, за работу, Атрымай на працадні, Што зароблена — па праву На вазы сабе гарні. Русак. // перан. Набываць вельмі многа чаго‑н.; з прагнасцю хапаць, заграбаць. Сабяга да сябе гарнуў усё: і што ляжыць дрэнна і што слаба на месцы трымаецца... Шахавец.
3. Прыхіляць, туліць да сябе. Гарнуць да сэрца. // перан. Схіляць, скіроўваць (думку, справу і пад.). — Ведаю, куды ты горнеш, — абапёршыся на локаць, злосна зашаптала старая. — Відаць, той ламачыны, што аднекуль прывалок, не знайшоў у гумне? Гурскі. Толік Скуратовіч гарнуў сваё: — Нам трэба падацца бліжэй да дарогі. Чорны.
4. Разм. Прыцягваць, прывабліваць сабой каго‑н. Навука гарнула Сцёпку і давалася яму лёгка. Колас. // безас. Хіліць, цягнуць да чаго‑н. Яго гарнула да кніжак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клони́ть несов.
1. (что-л.) хілі́ць; (наклонять) нахіля́ць, вярну́ць; (склонять) схіля́ць; (нагибать) нагіна́ць; (гнуть) гнуць;
ло́дку клони́ло на́бок ло́дку хілі́ла (нахіля́ла, вярну́ла, схіля́ла) на бок;
ве́тер клони́л дере́вья ве́цер нагіна́ў (гнуў) дрэ́вы;
2. перен. (к чему) хілі́ць (на што, да чаго, куды); гнуць (да чаго, куды); (влечь) цягну́ць (на што, да чаго, куды); (вести) ве́сці (да чаго, куды); (направлять) кірава́ць, скіро́ўваць (на што, да чаго, куды); вярну́ць (да чаго, куды);
клони́ть ко сну хілі́ць на сон;
я сра́зу догада́лся, к чему́ он кло́нит я адра́зу здагада́ўся, куды́ ён гне (хі́ліць);
он кло́нит разгово́р к тому́, что́бы… ён вядзе́ (кіру́е, ве́рне) размо́ву да таго́, каб…;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)