скрэ́па
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
скрэ́па |
скрэ́пы |
| Р. |
скрэ́пы |
скрэ́п |
| Д. |
скрэ́пе |
скрэ́пам |
| В. |
скрэ́пу |
скрэ́пы |
| Т. |
скрэ́пай
скрэ́паю |
скрэ́памі |
| М. |
скрэ́пе |
скрэ́пах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
скрэ́па ж., тех. скре́па;
жале́зная с. — желе́зная скре́па
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скрэ́па, ‑ы, ж.
Спец. Прыстасаванне для злучэння, змацавання частак чаго‑н. Жалезная скрэпа. Заклёпачная скрэпа.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змацава́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. змацаваць.
2. Прыстасаванне для злучэння частак чаго‑н.: скрэпа. Рэйкавыя змацаванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скре́па ж. скрэ́па, -пы ж.; (скрепление) змацава́нне, -ння ср.; (скоба) кля́мар, -ра м.; (шпонка) шпо́нка, -кі ж., шпо́на, -ны ж.;
желе́зная скре́па жале́зная скрэ́па, жале́знае змацава́нне.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сту́жка ‘палоска матэрыі’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Шат., Касп., Сл. ПЗБ, Бяльк., Сцяшк., Мядзв.), ‘абрэзак тканіны’ (Ян.), сту́жкі ‘завязкі фартуха’ (Жд. 1), ‘вузкая палоска лазы, лыка’ (навагр., Сл. ПЗБ). Параўн. укр. дыял. сту́жка ‘істужка, тасёмка’, стараж.-рус. сътуга ‘звязка, скрэпа’, польск. wstęga, wstąžka, чэш. stužka, славац. stuha, stužka, славен. stogla ‘шнурок для чаравікаў’. Прасл. *vъs‑tǫga ‘падвязка для абуўкі’, да *tegnǫti ‘цягнуць’ (Брукнер, 635). Карскі (Белорусы, 146) меркаваў, што слова занеслі ў Беларусь славакі (т. зв. каробачнікі), якіх называлі венграмі, што цяжка давесці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
цяж, ‑а, Т ‑ом, м.
1. Рэмень ці трос, якія служаць сродкам перадачы цягавай сілы. Падчапілі другі паравоз, рванулі раз і два .. Перадыхнулі хвіліну, другую і рванулі так, што загрымеў і лопнуў цяж. Лынькоў.
2. Рэмень ці вяроўка, нацягнутыя ад верхняга канца аглоблі да восі пярэдняга кола для выраўноўвання ходу экіпажа. Пры конях ішлі па некалькі чалавек, мясілі гразь і час ад часу хапаліся за цяжы, крычалі на коней. Лобан.
3. Скрэпа, замацаванне, звязка. Змацаваць бярвенне жалезным цяжом.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Істу́жка, стужка ’палоска каляровай тканіны, якая скарытоўваецца для ўпрыгожання, аблямоўкі і іншых мэт’, ’доўгая вузкая палоска з якога-н. матэрыялу, якая служыць для тэхнічных і іншых патрэб’ (ТСБМ, Касп., Бяльк., Мядзв., Жд. 2, Інстр. I). Рус. смал. сту́жка, исту́жка ’істужка’, укр. стьо́жка ’тс’, польск. wstęga, wstążka ’істужка, палоска’, в.-луж. уст. stuha ’істужка, шнурок, завязка’, н.-луж. stuga ’шнурок, рэмень’, ст.-чэш. vztúha, чэш. stuka, stužka ’істужка’, славац. stuha, stužka, stuhľa ’істужка, палоска, пояс’, славен. stȏgla ’шнурок, раменьчык’. Ст.-рус. сътуга ’звязка, скрэпа’. Прасл. *sъtǫga, корань *‑tǫg‑/*‑tęg‑, гл. тугі, цягнуць, цяга (Фасмер, 3, 786; Брукнер, 635). Махэк₂ (590) прапаноўвае праформу *vъstęga, дзе vъs‑ паказвае напрамак дагары. Бел. суфіксацыя ‑к‑a; і‑ пратэтычнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
скрепле́ние ср.
1. (действие) змацава́нне, -ння ср.; неоконч. змацо́ўванне, -ння ср.; сашчэ́пліванне, -ння ср.;
2. техн. змацава́нне, -ння ср.; (скрепа) скрэ́па, -пы ж.; (скоба) кля́мар, -ра м.; (шпонка) шпо́нка, -кі ж., шпо́на, -ны ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)