скарбо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
1. Бляшанка, скрыначка з вузкай шчылінай для збірання і захоўвання грошай.
Ссыпаць манеты ў скарбонку.
2. Тое, што і скарбніца (у 2 знач.).
|| прым. скарбо́начны, -ая, -ае (да 1 знач.).
С. збор.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скарбо́нка ж.
1. (для хранения денег) кубы́шка, копи́лка;
2. (для сбора денег) кру́жка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скарбо́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Скрыначка, бляшанка і пад. з вузкай шчылінай для збірання, назапашвання грошай. Устаўшы раніцай,.. [Юра] разбіў сваю фарфоравую скарбонку і пералічыў грошы. Было аж дваццаць два рублі. Бяганская. На камодзе яго [Шулікава] ўвагу прыцягнула скарбонка, зробленая ў выглядзе прыгожага белага сабачкі з чырвоным банцікам на шыі. Васілёнак. // Бляшанка для збору ахвяраванняў (у царкве, на відовішчах і пад.). А ў царкве ўсё прыбывае Падманутых людзей. Грыміць Царкоўная скарбонка! Корбан. У зале пачыналіся скокі, і медныя гукі аркестра зліваліся з бразга[там] медзякоў у пустыя скарбонкі. Гартны. // перан. Запас грошай; асабовы рахунак эканоміі сродкаў. [Кіра:] — Мы, тата, у камсамольскую скарбонку не адну тысячу паклалі. Карпаў. У скарбонку ашчаднасць пакладзены новыя тысячы рублёў. «Звязда».
2. Тое, што і скарбніца (у 2 знач.). На шчасце, паявіўся Кібрык, які быў сапраўднай скарбонкай розных звестак і чутак. Шыцік. Аповесць «Дрыгва» ўвайшла ў скарбонку не толькі беларускай, але і ўсёй савецкай літаратуры. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скарбо́нка ‘скрыначка для збору царкоўнай міласціны’, ‘скрыначка, бляшанка з вузкай шчылінай для збірання, назапашвання грошай’ (Нас., ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Байк. і Некр., Бяльк.), скорбо́нка ‘тс’ (ТС), скарбёнка ‘тс’ (Шат., Касп., Барад.). Запазычанне з польск. skarbona, skarbonka ‘тс’; гл. Кюнэ, Poln., 96. У аснове польскага слова ляжыць ст.-польск. karbona ‘царкоўная конаўка’, запазычанае ў ст.-бел. карбона ‘тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 178), якое потым было скантамінавана з скарб (гл.). Karbona праз с.-лац. corbona, па адной версіі, было запазычана з грэч. καρβονας ‘божыя грошы’ (Міклашыч, 288) або з гебр. korbān ‘ахвярны дар’ (Борысь, 550).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
копи́лка скарбо́нка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Карбо́нка ’скарбонка, скрыначка з дзіркай у верхняй накрыўцы, куды кідаюць грошы’ (Бяльк.). Кантамінацыя да скарбонка і карбаваць. Параўн. у спецыфічным значэнні карбованец’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каўчэ́г, -а, мн. -і, -аў, м.
1. У біблейскай міфалогіі: судна, у якім Ной выратаваў людзей і жывёл ад Сусветнага патопу.
2. У праваслаўнай царкве: скрынка для захоўвання некаторых асабліва каштоўных рэчаў; скарбонка.
|| прым. каўчэ́жны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
відаво́чца, ‑цы, м.
Сведка якога‑н. здарэння, падзеі. Мая скарбонка цікавых дробязей, кур’ёзаў зрабіла мяне відавочцам, ды і не відавочцам, а ўдзельнікам хвалюючай жыццёвай гісторыі. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каўчэ́г, ‑а, м.
1. Судна, у якім, згодна з біблейскім паданнем, выратаваўся ад «сусветнага патопу» Ной з сям’ёй і жывёлай.
2. У праваслаўнай царкве — скрынка для захоўвання асабліва каштоўных рэчаў; скарбонка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Скарбо́ўка ‘будка, дзе захоўваецца ўвесь скарб плытагонаў’ (ТС). З скарбо́вы < скарб (гл.) або змяненне скарбонка па актыўнай мадэлі назоўнікаў на ‑оўка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)