сельпо́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, нескланяльны
|
адз. |
мн. |
| Н. |
сельпо́ |
сельпо́ |
| Р. |
сельпо́ |
сельпо́ |
| Д. |
сельпо́ |
сельпо́ |
| В. |
сельпо́ |
сельпо́ |
| Т. |
сельпо́ |
сельпо́ |
| М. |
сельпо́ |
сельпо́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
сельпо́ нескл., ср. (се́льскае спажыве́цкае тавары́ства) сельпо́ (се́льское потреби́тельское о́бщество)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сельпо́ (се́льское потреби́тельское о́бщество) сельпо́ нескл., ср. (се́льскае спажыве́цкае тавары́ства).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сельпо́, нескл., н.
1. Сельскае спажывецкае таварыства. Каля крамы мясцовага сельпо ходзіць начны вартаўнік, паглядае на вокны, што свецяцца ў познюю пару ды прыслухоўваецца да мернага пастуквання паравіка. Шахавец.
2. Разм. Магазін сельскага спажывецкага таварыства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сельпо́ўскі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да сельпо, належыць сельпо. Сельпоўская машына. □ Мікола Валюжынец якраз сядзеў у сельпоўскай краме на бочцы з-пад селядцоў і насмешліва жмурыўся на прадаўца. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сель...,
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «сельскі» (у 1 знач.), напрыклад: сельсавет, сельпо, сельмаг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прашлы́ндаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Шлындаць некаторы час. [Сцяпан] яшчэ два гады прашлындаў, наймаючыся то ў сельпо, то ў прамкамбінат на якую беглую работу. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вартаўні́к, ‑а, м.
Чалавек, які ахоўвае што‑н. Каля крамы мясцовага сельпо ходзіць начны вартаўнік, паглядае на вокны, што свецяцца ў познюю пару, ды прыслухоўваецца да мернага пастуквання паравіка. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Рытмічны, роўны. Каля крамы мясцовага сельпо ходзіць начны вартаўнік, паглядае на вокны, што свецяцца ў познюю пару, ды прыслух[оў]ваецца да мернага пастуквання паравіка. Шахавец. Сцёпка трохі падумаў. Ні да чаго пэўнага не дадумаўшыся, выйшаў на вуліцу і мерным крокам, як чалавек сталы, пайшоў у бок Андрэевай хаты. Колас.
2. Які служыць для вымярэння чаго‑н. Мерны ланцуг. Мерная рэйка.
3. Разм. Сярэдні па сіле, памерах. Юнак той — прапаршчык Дзяжа. У росце мерны, цёмна-русы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бе́глы, ‑ая, ‑ае.
1. Гіст. Які, ратуючыся, тайна, самавольна збег з месца жыхарства. Беглы селянін. / у знач. наз. бе́глы, ‑ага, м.; бе́глая, ‑ай, ж. Не вельмі ўважлівы, павярхоўны. Загорскі падаў жанчыне табурэтку, яна падзякавала, села, агледзела пакой беглым позіркам. Мележ.
2. Дастаткова свабодны, які праходзіць без усякіх цяжкасцей. Беглае чытанне.
3. Які адзначае толькі асобныя рысы, асаблівасці чаго‑н.; зроблены на скорую руку. Беглы агляд. □ Пасля кароткага, але вельмі насычанага змястоўнага гістарычнага экскурсу аўтар перайшоў да мастацкай сучаснасці Савецкай Беларусі, кінуў некалькі беглых, але трапных заўваг адносна яе стану. Ліс.
4. Непастаянны, часовы. Яшчэ два гады [Сцяпан] прашлындаў, наймаючыся то ў сельпо, то ў прамкамбінат на якую беглую работу. Скрыган.
•••
Беглая галосная гл. галосны.
Беглы агонь гл. агонь.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)