сачаві́ца
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
сачаві́ца |
| Р. |
сачаві́цы |
| Д. |
сачаві́цы |
| В. |
сачаві́цу |
| Т. |
сачаві́цай
сачаві́цаю |
| М. |
сачаві́цы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
сачаві́ца, -ы, ж.
Аднагадовая травяністая расліна сямейства бабовых, а таксама круглае зерне гэтай расліны.
|| прым. сачаві́чны, -ая, -ае.
С. суп (прыгатаваны з насення сачавіцы).
◊
(Прадацца) за сачавічную поліўку (кніжн., пагард.) — здрадзіць чаму-н. важнаму з-за дробязнай выгады.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сачаві́ца ж., с.-х. чечеви́ца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сачаві́ца, ‑ы, ж.
1. Аднагадовая травяністая расліна сямейства матыльковых; старажытная зернебабовая культура.
2. Насенне гэтай расліны, якое ўжываецца ў ежу.
3. Устарэлая назва аптычнай лінзы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сачаві́ца ’аднагадовая травяністая расліна сямейства матыльковых; старажытная зернебабовая культура’. Укр. сочеви́ця, рус. чечеви́ца, дыял. сочеви́ца, ст.-рус. сочевица, сочиво ’тс’, польск. soczewica, чэш. sočovicě, ст.-чэш. sočovicě, славац. šošovica, šošovica, серб.-харв. со̏чи̑во ’тс’. Паўн.-прасл. *sočevica. Звязана з сок (гл.), рус. сочиво ’сок, малако з сямян’, ст.-рус. сочиво. Параўн. в.-луж. soka ’сачавіца’, н.-луж. sok ’тс’ (Міклашыч, 313; Праабражэнскі, 2, 357; Фасмер, 3, 355). Інакш Махэк₂, 106, які разглядае славянскае слова як складанае: другая частка ‑vica роднаснае лац. vicia ’віка’, а першая ўзыходзіць да і.-е. kiko‑ (параўн. ст.-прус. keckers ’гарох’), якая на славянскай глебе падверглася розным зменам. Гл. Борысь, 566; Шустар-Шэўц, 2, 1332.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сачы́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).
Тое, што і сачавіца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сачы́ўка ж., см. сачаві́ца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чечеви́цаI с.-х. сачаві́ца, -цы ж., сачы́ўка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сачы́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
Разм. Тое, што і сачавіца. [Іван Сцяпанавіч:] — Паводле колькасці бялку, а таксама вугляводаў сачыўка стаіць вышэй гароху і фасолі. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зернебабо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які дае плады ў выглядзе бабоў, што выкарыстоўваюцца як прадукт харчавання. Зернебабовыя культуры. // у знач. наз. зернебабо́выя, ‑ых. Сельскагаспадарчыя расліны сямейства бабовых, напрыклад: гарох, фасоля, сачавіца і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)