састро́іць гл. строіць¹.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

састро́іць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. састро́ю састро́ім
2-я ас. састро́іш састро́іце
3-я ас. састро́іць састро́яць
Прошлы час
м. састро́іў састро́ілі
ж. састро́іла
н. састро́іла
Загадны лад
2-я ас. састро́й састро́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час састро́іўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

састро́іць сов., разг. состро́ить;

с. кі́слую мі́ну — состро́ить ки́слую ми́ну

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

састро́іць, ‑строю, ‑строіш, ‑строіць; зак., што.

Разм. Надаць які‑н. выраз (свайму твару). Адэля састроіла нездаволеную грымасу, каб паказаць, што ёй не падабаецца гэты напамінак. Чарнышэвіч. Стараста правёў рукавом па носе, састроіў сваю звычайную кіслую міну і важна прамовіў. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

стро́іць¹, стро́ю, стро́іш, стро́іць; строй; незак., што.

1. Наладжваць, рыхтаваць да чаго-н. (разм.).

С. касу.

С. цымбалы.

2. У думках планаваць, намячаць (планы і пад.).

С. праекты.

3. У спалучэнні з некаторымі назоўнікамі ўтварае спалучэнне са значэннем дзеяння ў залежнасці ад сэнсу назоўніка (разм.).

С. грымасы.

◊

Строіць вочкі — какетліва паглядаць на каго-н.

Строіць дурня з каго — выстаўляць каго-н. дурнем.

|| зак. састро́іць, -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

состро́ить сов. / состро́ить ро́жу разг. састро́іць мі́ну, скрыві́ць твар.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фі́зія, ‑і, ж.

Разм. Тое, што і фізіяномія (у 1 знач.). — Вось сустрэцца дзе прыйшлося, Ад радні за сотні міль! — Васілю сказаў Васіль І прыжмурыў хітра вочы, А пасля як зарагоча, Як састроіць хлопец фізію... Вітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрои́ть сов. скро́іць;

◊

не ла́дно скро́ен, да кре́пко сшит погов. нязгра́бна скро́ены, але́ мо́цна сшы́ты;

скрои́ть ро́жу састро́іць мі́ну.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разыгра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Іграючы сумесна, выканаць (музычны твор, тэатральную п’есу). Разыграць квартэт. Разыграць спектакль. // У каманднай гульні выканаць якую‑н. камбінацыю. Разыграць мяч.

2. Давесці якую‑н. гульню да канца, прымяняючы тыя або іншыя спосабы, хады і камбінацыі. Разыграць сіцыліянскую абарону.

3. Прысудзіць або размеркаваць шляхам латарэі, жэрабя і пад. Як падраслі .. [дзедавы] сыны, ён чатыры дзесяціны зямлі пароўну падзяліў на трох сыноў, а будынкі разыграў, хто які выцягне. Кавалёў.

4. Прадставіць што‑н. як рэальнае; састроіць з сябе каго‑, што‑н. — Ён нічога пра ўцёкі не гаварыў! — разыграў шчырую нявіннасць брат і нават узняў плечы: — Я сам здзівіўся, калі яго не стала! Карпюк. Сальнікава ўдала разыграла ролю стомленай, няшчаснай жанчыны. Пятніцкі.

5. Разм. Паставіць у недарэчнае становішча шляхам падману; абдурыць. — Можа, разыграў хто Васількова, падрабіўшы дырэктарскі голас? Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

предста́виться сов.

1. (назвать себя при знакомстве) адрэкамендава́цца, пазнаёміцца, прадста́віцца;

разреши́те предста́виться дазво́льце адрэкамендава́цца (пазнаёміцца, прадста́віцца);

2. (предстать в воображении) уяві́цца, прадста́віцца; (показаться, почудиться) зда́цца; (послышаться) пачу́цца;

3. (предстать, явиться) паўста́ць (перад кім, чым); з’яві́цца, паяві́цца (перад кім, чым); (показаться) паказа́цца; прадста́віцца;

4. (притвориться) разг. прыкі́нуцца, састро́іць з сябе́ (каго, што);

5. (возникнуть, случиться) тра́піцца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)