самава́р

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. самава́р самава́ры
Р. самава́ра самава́раў
Д. самава́ру самава́рам
В. самава́р самава́ры
Т. самава́рам самава́рамі
М. самава́ры самава́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

самава́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Металічнае прыстасаванне для кіпячэння вады з награвальнай трубой у сярэдзіне.

Ставіць с. (пачаць кіпяціць ваду ў самавары). Электрычны с.

|| памянш. самава́рчык, -а, мн. -і, -аў, м.

|| прым. самава́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самава́р м. самова́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самава́р, ‑а, м.

Металічны прыбор для кіпячэння вады з награвальнай трубой у сярэдзіне. — Уставай, мама, самавар стаў, бацька едзе з пасажырскім. Лынькоў. [Марыя Карпаўна] несла медны начышчаны да бляску самавар, які дыхаў парай. Гурскі. // Пра піццё чаю, чаяпіцце. Па некалькі разоў на дзень заказвалі самавар. Гартны. [Турсевіч:] — Ну, вось што, Лабуня! Зараз закамандую гаспадыні самавар. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Самава́р ’металічны прыбор для кіпячэння вады з награвальнай трубкай у сярэдзіне’ (ТСБМ, Др.-Падб.). З рус. самова́р ’тс’, якое ад сам і варить (Праабражэнскі, 2, 248; Брукнер, 480). Інакш Міклашыч, які бачыць у рускім слове запазычанне з цюрк. sanabar, што менш верагодна. Падрабязна аб рус. слове гл. Фасмер, 3, 553.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лу́джаны, -ая, -ае.

Пакрыты палудай.

Л. самавар.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самова́р самава́р, -ра м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

электрасамава́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Самавар, у якім вада награваецца з дапамогай электраэнергіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нашарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., што.

Начысціць, нацерці да бляску, навесці глянец.

Н. самавар.

|| незак. нашаро́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. нашаро́ўванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пуза́ты, -ая, -ае (разм.).

1. 3 вялікім жыватом.

П. мужчына.

2. перан. Нізкі і шырокі, з пукатымі бакамі.

П. чыгун. П. самавар.

|| наз. пуза́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)