ряди́ться​II несов., уст. (условливаться) дамаўля́цца; (наниматься) найма́цца; обл. гадзі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ряди́ться​I несов.

1. уст. (наряжаться) прыбіра́цца, убіра́цца; (одеваться) адзява́цца; (в верхнюю одежду) апрана́цца;

2. (переодеваться) прост. пераадзява́цца; (в верхнюю одежду) пераапрана́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

то́га ж., ист. то́га;

◊ убіра́цца ў то́гу — ряди́ться в то́гу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

то́га ист. то́га, -гі ж.;

◊

ряди́ться в то́гу убіра́цца ў то́гу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ла́диться несов.

1. (идти на лад) ла́дзіцца;

2. обл. (условливаться, рядиться) гадзі́цца, дамаўля́цца;

3. страд. ла́дзіцца, нала́джвацца; пра́віцца; см. ла́дить​II 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адзява́цца несов.

1. в разн. знач. одева́ться;

2. (кім, чым) одева́ться, ряди́ться, наряжа́ться;

3. (у што) перен. одева́ться, наряжа́ться (во что и чем);

1-3 см. адзе́цца;

4. страд. одева́ться; наряжа́ться; см. адзява́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

убіра́цца несов.

1. (принимать нарядный вид) украша́ться, убира́ться; (нарядно одеваться) наряжа́ться, разряжа́ться, выряжа́ться;

2. (поглощаться) впи́тываться, вбира́ться;

3. страд. убира́ться; украша́ться; наряжа́ться, разряжа́ться, выряжа́ться; впи́тываться, вбира́ться, впива́ться; заправля́ться; см. убіра́ць;

◊ у. ў сі́лу — входи́ть в си́лу;

у. ў то́гу — ряди́ться в то́гу;

не поп — не ўбіра́йся ў ры́зы — посл. не поп — не наряжа́йся в ри́зы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ра́дзіць 1 ’настройваць’: radzić krosny ’укідаць у ніты і бёрда і затыкаць’ (Варл.), радзі́ць ’прыбіраць, упрыгожваць’, радзі́цца ’прыбірацца, апранацца’ (ТС), ст.-бел. радити ’падрыхтоўваць’ (Аповесць пра Трыплана). Сюды ж раджаный ’падрыхтаваны для ткацтва’, ’вытканы з узорамі’ (Юрч. СНЛ), рус. ряди́ться ’святочна апранацца’, укр. ряди́тися ’збірацца’, ’рыхтавацца’. Да прасл. *rędъ (> бел. рад 1), *ręditi, першапачатковым значэннем якога было, відаць, ’прыводзіць у парадак’, ’парадкаваць’, параўн. укр. ряди́ти ’парадкаваць’, ’прыводзіць у належны выгляд’, в.-луж. rjadować ’ставіць у рад’, ’прыводзіць у парадак’, серб. ре́дити, харв. réditi ’тс’, балг. редя́ ’тс’. Развіццё семантыкі ішло наступным чынам: ’ставіць у рад’ > ’парадкаваць’ > ’упрыгожваць’.

Ра́дзіць 2 ’даваць раду’ (ТСБМ, Нас., Бяльк., навагр., ашм., ваўк., Сл. ПЗБ; Гарэц., Мал., Шпіл., Бес.), ’рабіць’ (Ян.), ра́дзіцца ’прасіць рады’, ’мець раду, раіцца’ (ТСБМ, Нас., Сл. ПЗБ), ра́дца ’той, хто раіць, дарадца’ (ТСБМ, Нас.), ст.-бел. радити ’раіць’, укр. ра́дити ’даваць параду’, ’разам абмяркоўваць пытанні’, ’шукаць выйсця’, польск. radzić ’раіць, абмяркоўваць’, radzić się ’радзіцца’, в.-луж. radzić ’раіць’, чэш. řadiť ’тс’. Да ра́да (гл.), якое з’явілася на аснове значэння ’рабіць’.

Радзі́ць 1 ’нараджаць’, ’даваць ураджай’ (ТСБМ, Варл.), родзі́ць ’тс’ (ТС), ’весціся’ (смарг., Сл. ПЗБ), радзі́ць, родзі́ці, роды́ты ’нарадзіць’, ’урадзіць’ (калінк., навагр., лід., свісл., віл., в.-дзв., пруж., бяроз., Сл. ПЗБ), радзі́цца ’нарадзіцца’, ’даваць ураджай’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл.), рус. роди́ть, укр. роди́ти, польск. rodzić, палаб. rudi să (3 ас. адз. л. цяп. ч.), в.-луж. rodźić, н.-луж. roźiś, чэш. roditi, славац. rodiť, серб. ро̀дити, харв. roditi, славен. roditi, макед. роди, балг. родя, ст.-слав. родити. Прасл. *roditi, звязана з род 1 (гл.), параўн. лат. radît ’радзіць, тварыць’, rads ’родзіч, радня, род’, далейшыя сувязі з ст.-інд. várdhati ’памнажацца, павялічвацца, набываць сілу’ (Фасмер, 3, 492; Бязлай, 3, 190; Шустар-Шэўц, 2, 1230; БЕР, 6, 146).

Радзі́ць 2 ’прарэджваць’ (смарг., брасл., Сл. ПЗБ; Юрч. СНЛ), ’рэдка сеяць’ (Варл.), радча́ны ’прарэджаны’ (докш., Сл. ПЗБ). Ад рад 1 (гл.) з пачатковым значэннем ’фарміраваць рады’ або ад рэдкі (гл.), г. зн. ’рабіць радзей’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)