рэ́ўнасць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз.
Н. рэ́ўнасць
Р. рэ́ўнасці
Д. рэ́ўнасці
В. рэ́ўнасць
Т. рэ́ўнасцю
М. рэ́ўнасці

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэ́ўнасць, -і, ж.

Пакутлівае сумненне ў чыёй-н. вернасці, каханні.

Пачуццё рэўнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раўнава́ць², -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; незак., каго (што) да каго.

Адчуваць пачуццё рэўнасці.

Р. мужа да сяброўкі.

|| зак. прыраўнава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

раўні́вы, -ая, -ае.

1. Схільны да рэўнасці, ахоплены рэўнасцю; які выражае рэўнасць.

Раўнівая жонка.

Р. погляд.

2. Выкліканы рэўнасцю, недавер’ем.

Раўнівае падазрэнне.

|| наз. раўні́васць, -і, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зду́ру, прысл.

Разм. Па глупству, непаразуменню. Гену Вярбіцкі недалюбліваў. І не ад рэўнасці, як нехта здуру мог бы падумаць. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пры́ступ, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. прыступіць.

2. Атака, штурм.

Ісці на п.

Прыступам захапіць горад.

3. Вострае праяўленне адзнак хваробы, страху і пад.

П. кашлю. П. рэўнасці.

Сардэчны п.

◊

Ані прыступу да каго (разм.) — не магчы падысці, звярнуцца да каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распі́ць, разап’ю, разап’еш, разап’е; разап’ём, разап’яце; зак., што.

Разм. Выпіць разам з кім‑н. [Жлукта:] Адно, што я магу зрабіць з рэўнасці, гэта распіць з вамі бутэльку каньяку. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

худне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

Тое, што і худзець. [Сямён] марнеў ад рэўнасці, худнеў, рэдка на людзі паказваўся. Кавалёў. Нават кот Мурза — любімец усіх — худнеў і блукаў па пакоях, як нешта згубіўшы. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцэ́на, -ы, мн. -ы, сцэн, ж.

1. Спецыяльная пляцоўка, на якой адбываюцца спектаклі, канцэрты, выступленні і інш., а таксама ўвогуле сам тэатр, тэатральная, эстрадная дзейнасць.

Падняцца на сцэну.

Майстры сцэны.

2. Асобная частка акта тэатральнай п’есы, эпізод у п’есе, рамане, аповесці, карціне.

3. Здарэнне, эпізод, які можна назіраць у жыцці.

Сцэна з жыцця студэнтаў.

4. Вострая, рэзкая размова (разм.).

С. рэўнасці.

|| памянш. сцэ́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 2 і 3 знач.).

|| прым. сцэні́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чужа́к, ‑а, м.

Разм.

1. Тое, што і чужынец. І на душы лёгка: нездарма ён, капітан, арыштаваў прышэльцаў-чужакоў, нездарма ішоў на рызыку, падпаўзаючы да дарогі. Ваданосаў. Станіслаў не разумеў, навошта гэта яму, вярнуўшыся на сваю радзіму, быць як бы чужаком у ёй. Сабаленка.

2. Не родны чалавек, не сваяк. Жонку Макар болей не чапаў. Жыў чужаком у сваёй хаце. Асіпенка. [Іван:] — А можа антыпатыя да .. [дырэктара] ў цябе [Надзя] ад рэўнасці, што ён, чужак, робіцца дарагі тваёй дачцэ? Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)