рэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж.
1. гл. рэпа.
2. Надкаленная косць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́пка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
рэ́пка |
рэ́пкі |
| Р. |
рэ́пкі |
рэ́пак |
| Д. |
рэ́пцы |
рэ́пкам |
| В. |
рэ́пку |
рэ́пкі |
| Т. |
рэ́пкай
рэ́пкаю |
рэ́пкамі |
| М. |
рэ́пцы |
рэ́пках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рэ́пка ж.
1. уменьш.-ласк. ре́пка;
2. обл. (в молотилке, прялке) шкив м.;
3. анат. (надколенная кость) ча́шечка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэ́пка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
1. Памянш.-ласк. да рэпа.
2. Надкаленная косць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рэ́пка 1 ’драўляны блок, які прыводзіць у рух шпульку ў калаўроце’ (Касп., Нар. сл., Скарбы), ’кальцо для замацавання шпулькі ў калаўроце’ (Сл. ПЗБ, Шатал.), ’кальцо для прымацавання шыйкі касы да касся’ (Шатал.), рипа ’дэталь самапрадкі, якая злучае верхнюю частку з падстаўкай’ (Уладз.). Форма рэ́пка ўтварылася паводле народнай этымалогіі, магчыма, з-за знешняга падабенства дэталі да рэпы. З лат. ripa ’дыск; круг; шайба’.
Рэ́пка 2 ’надкаленная косць’ (ТСБМ, Жд. 2; смарг., Сл. ПЗБ), анат. ’макаўка (у жывёлін)’ (гродз., Сл. ПЗБ). Укр. рі́пиця ’тс’. Іншая назва чашка (гл.). Паводле знешняга падабенства звязана з рэпка 1 (гл.).
Рэ́пка 3 ’скрутак лык’ (Жыв. сл., ЛА, 4), ’звязка апрацаванага льну’ (Сцяшк. МГ), ’скрутак’ (віл., раг., Сл. ПЗБ). Паводле знешняга падабенства звязана з рэпка 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́па, -ы, ж.
Караняплод з акруглым коранем светла-жоўтага колеру.
Кармавая р.
|| памянш. рэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж.
|| прым. рэ́пны, -ая, -ае і рэ́павы, -ая, -ае.
Рэпнае поле.
Рэпавае лісце.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надкале́нны надколе́нный;
○ ~ная рэ́пка — анат. надколе́нная ча́шечка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кале́нны коле́нный;
○ ~нае сучляне́нне — коле́нное сочлене́ние;
к. суста́ў — коле́нный суста́в;
~нная рэ́пка — коле́нная ча́шечка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сухадо́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сухадолу. Сухадольныя сенажаці. □ Роснай блакітнай раніцай .. на заліўныя і сухадольныя лугі выехалі калгасныя касілкі. Стаховіч. // Які расце на сухадолах. А [карова] Рэпка, пакуль .. [Сцяпан] займаўся ўспамінамі, зноў пабегла на сухадольную траву. Асіпенка. // Які звязаны з выкарыстаннем сухадолаў. Сухадольнае бахчаводства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
коле́нный анат. кале́нны;
коле́нная ча́шка кале́нная рэ́пка;
коле́нное сочлене́ние кале́ннае сучляне́нне;
коле́нный суста́в кале́нны суста́ў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)