рэгі́стр

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. рэгі́стр рэгі́стры
Р. рэгі́стра рэгі́страў
Д. рэгі́стру рэгі́страм
В. рэгі́стр рэгі́стры
Т. рэгі́страм рэгі́страмі
М. рэгі́стры рэгі́страх

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэгі́стр, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

1. Спіс, пералік чаго-н., кніга для запісаў.

2. Ступень вышыні голасу, музычнага інструмента.

Бас — голас нізкага рэгістра.

3. У некаторых музычных інструментах: група труб або група язычковых аднолькавага тэмбру.

4. Род рэгулятара, размеркавальніка ў машынах і прыборах.

Р. каманд у ЭВМ.

5. Рад клавішаў у пішучай машынцы, у лічыльных і іншых машынах.

Верхні, ніжні р.

6. Назва дзяржаўнага органа, які ажыццяўляе нагляд над будаўніцтвам і эксплуатацыяй суднаў.

Рачны р.

Марскі р.

|| прым. рэгі́стравы, -ая, -ае (да 1—5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэгі́стр м., в разн. знач. реги́стр

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэгі́стр, ‑а, м.

1. Спіс, пералік чаго‑н., кніга для запісу, уліку, рэгістрацыі чаго‑н. Рэгістр бухгалтарскага ўліку. Рэгістр паступленняў.

2. Участак гукавога дыяпазону музычнага інструмента або голасу, які займае пэўнае становішча па вышыні. Нізкі рэгістр. □ [Барсукова] здзівіла прыгожым голасам, чыстатой інтанацыі і роўным гучаннем ва ўсіх рэгістрах, а таксама глыбокім драматычным тэмпераментам. «Беларусь». // У некаторых духавых і язычковых музычных інструментах (аргане, фісгармоніі і пад.) — група труб або язычкоў з гучаннем аднолькавага тэмбру.

3. Спец. Размеркавальнік, рэгулятар у некаторых машынах і прыборах. // Рад клавішаў у клавішных літарных або лічыльна-аналітычных машынах. Ніжні рэгістр.

4. У СССР — орган тэхнічнага нагляду, які вызначае ўмовы бяспечнага плавання грузавых і пасажырскіх суднаў.

[Лац. registrum — спіс, пералік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ме́дыум

‘сярэдні рэгістр жаночага голасу’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. ме́дыум
Р. ме́дыуму
Д. ме́дыуму
В. ме́дыум
Т. ме́дыумам
М. ме́дыуме

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

реги́стр в разн. знач. рэгі́стр, -ра м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́рхні, -яя, -яе.

1. Які знаходзіцца, размешчаны на версе, вышэй за іншых.

В. слой.

Верхняя губа.

2. Блізкі да вытокаў.

Верхняе цячэнне.

3. Які надзяваецца зверху на што-н.

Верхняе адзенне.

4. Які адносіцца да вярхоў (у 8 знач.).

В. рэгістр.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ме́дыум ​1, ‑а, м.

Паводле забабонных уяўленняў спірытаў — пасрэднік паміж людзьмі і «духамі».

[Ад лац. medius — сярэдні.]

ме́дыум ​2, ‑а, м.

Сярэдні рэгістр жаночага пеўчага голасу.

[Ад лац. medius — сярэдні.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мікст, ‑а, М ‑сце, м.

Спец.

1. Змешаны рэгістр пеўчага голасу, пераходны паміж грудным і галаўным рэгістрамі.

2. у знач. нязм. прым. Са змешаным саставам. Поезд-мікст. Вагон-мікст (вагон з купэ розных класаў).

[Ад лац. mixtus — змешаны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пахулі́ць ’даручыць’ (б.-каш., Мат. Гом.). Да па‑ і рус., ц.-слав. хулити ’абвінавачваць, ганіць, знеслаўляць’, хула ’паклёп, абгавор’, якія, аднак, на беларускай тэрыторыі набылі працілеглае значэнне, параўн. хула табе, Божа ’хвала, слава’ (Касп.) < прасл. xula (xuliti), роднаснае з xvala < iʼ©.‑e. *sou‑ /-: su‑ö‑l‑ (гл. Трубачоў, Эт. сл., 8, 115), гл. хваліць. У б.-каш. пахуліць таксама маецца перанос значэння ў станоўчы рэгістр ’даручыць, дазволіць (пільнаваць сад)’ (гл. крыніцу).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)