рэалі́ст

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. рэалі́ст рэалі́сты
Р. рэалі́ста рэалі́стаў
Д. рэалі́сту рэалі́стам
В. рэалі́ста рэалі́стаў
Т. рэалі́стам рэалі́стамі
М. рэалі́сце рэалі́стах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэалі́ст², -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі: вучань рэальнага вучылішча.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэалі́ст¹, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Мастак — паслядоўнік рэалізму (у 1 знач.).

Пісьменнік-р.

Мастак-р.

2. Чалавек, які правільна ўлічвае ў сваёй дзейнасці ўмовы рэальнай рэчаіснасці.

Цвярозы р.

|| ж. рэалі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэалі́ст м., в разн. знач. реали́ст

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рэалі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

1. Чалавек, які вызначаецца практычным падыходам да жыцця, цвярозымі адносінамі да рэальных абставін. Убраны кветкамі быў і вялікі патрэт найвыдатнейшага летуценніка і найвялікшага рэаліста — Леніна. Дубоўка.

2. Прадстаўнік рэалізму ў літаратуры, мастацтве. Пісьменнік-рэаліст. Мастак-рэаліст.

3. У дарэвалюцыйнай Расіі — вучань рэальнага вучылішча.

4. Паслядоўнік сярэдневяковага філасофскага рэалізму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

реали́ст в разн. знач. рэалі́ст, -та м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перадзві́жнік, -а, мн. -і, -аў м.

Перадавы, дэмакратычна настроены мастак-рэаліст другой паловы 19 ст. ў Расіі, удзельнік перасовачных мастацкіх выставак.

|| прым. перадзві́жніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэалі́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да рэаліст.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перадзві́жнік, ‑а, м.

Перадавы, дэмакратычна настроены мастак-рэаліст другой паловы XIX ст. у Расіі, удзельнік перасовачных мастацкіх выставак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уду́млівы, ‑ая, ‑ае.

1. Здольны, схільны глыбока мысліць, глыбока ўнікаць у сэнс чаго‑н. Удумлівы пісьменнік. □ Перад маладой паэтэсай былі ўдумлівыя настаўнікі, і яна з ахвотай вучылася ў іх. Ярош. // Які выяўляе такую здольнасць, схільнасць. Удумлівыя вочы. □ Сакратар пачала гаварыць ціхім, удумлівым голасам, набліжаючыся тварам да калгасніцы. Пестрак. Паэт-рэаліст .. [Я. Купала] засяроджваў свой удумлівы позірк на ўсім чыста, што было жыццё. Лойка. // Які характарызуецца глыбінёй асэнсавання чаго‑н. Удумлівае чытанне. Удумлівы падыход. □ Я марыў пра вельмі ўдумлівую пастаноўку «Раскіданага гнязда». «Полымя». У .. [апавяданні] прыкметна выявіліся патэнцыяльныя творчыя магчымасці пачынаючага пісьменніка, яго ўдумлівыя адносіны да рэчаіснасці, да чалавека. Майхровіч.

2. Разм. Задуменны. Чырвонаармейцы ўздымаліся з ложка, таропка апраналіся і сядзелі маўклівыя, удумлівыя. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)