рэа́льны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. рэа́льны рэа́льная рэа́льнае рэа́льныя
Р. рэа́льнага рэа́льнай
рэа́льнае		 рэа́льнага рэа́льных
Д. рэа́льнаму рэа́льнай рэа́льнаму рэа́льным
В. рэа́льны (неадуш.)
рэа́льнага (адуш.)		 рэа́льную рэа́льнае рэа́льныя (неадуш.)
рэа́льных (адуш.)
Т. рэа́льным рэа́льнай
рэа́льнаю		 рэа́льным рэа́льнымі
М. рэа́льным рэа́льнай рэа́льным рэа́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

рэа́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. рэа́льны рэа́льная рэа́льнае рэа́льныя
Р. рэа́льнага рэа́льнай
рэа́льнае		 рэа́льнага рэа́льных
Д. рэа́льнаму рэа́льнай рэа́льнаму рэа́льным
В. рэа́льны (неадуш.)
рэа́льнага (адуш.)		 рэа́льную рэа́льнае рэа́льныя (неадуш.)
рэа́льных (адуш.)
Т. рэа́льным рэа́льнай
рэа́льнаю		 рэа́льным рэа́льнымі
М. рэа́льным рэа́льнай рэа́льным рэа́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кінана́рыс, ‑а, м.

Невялікі кінафільм, у аснову якога пакладзены рэальныя факты, падзеі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасве́дчыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. што, аб чым і з дадан. сказам. Сцвердзіць, засведчыць што-н.

Усё гэта могуць п. не словы, а рэальныя факты.

2. Выступіць у ролі сведкі.

|| наз. пасве́дчанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зані́жаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад занізіць.

2. у знач. прым. Ніжэйшы за рэальныя паказчыкі чаго‑н., аб’ёму чаго‑н. Заніжаныя патрабаванне Заніжаная норма.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

на́рыс, ‑а, м.

1. Літаратурны твор невялікіх памераў, у аснове якога ляжаць рэальныя факты з жыцця і дзейнасці цікавых людзей. Крытыка-біяграфічны нарыс. □ Там [у калгасе] жылі добра, і Толя з радасцю пісаў аб гэтым у сваіх .. нарысах. Брыль. Спецыфічнай асаблівасцю нарыса ўяўляецца тое, што ў ім апісваюцца канкрэтныя, рэальныя (а не выдуманыя) людзі, факты, падзеі. А. Макарэвіч.

2. звычайна мн. (на́рысы, ‑аў). Назва спецыяльнай навуковай працы, прысвечанай распрацоўцы якога‑н. аднаго пытання. Нарысы па дыялекталогіі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэа́льны, -ая, -ае.

1. Які сапраўды існуе ў рэчаіснасці, не ўяўны.

Р. факт.

2. Які можа быць ажыццёўлены, здзейснены.

Рэальныя планы.

Р. тэрмін.

3. Практычны, заснаваны на разуменні наяўных умоў, абставін.

Рэальная палітыка.

Р. погляд на жыццё.

○

Рэальнае вучылішча — у дарэвалюцыйнай Расіі: агульнаадукацыйная сярэдняя навучальная ўстанова без выкладання старажытных моў, з пераважаннем у навучальным плане прыродазнаўчанавуковых прадметаў.

Рэальная заработная плата (спец.) — пакупная здольнасць намінальнай заработнай платы.

|| наз. рэа́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

право́браз, ‑а, м.

1. Тое, што служыць узорам для будучага.

2. Асоба, якая паслужыла аўтару ўзорам для стварэння літаратурнага персанажа; прататып. Пры гэтым важна адзначыць, што правобразамі большасці герояў Дубоўкі з’яўляюцца рэальныя асобы, з якімі паэт сустракаўся на суровай Поўначы. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагно́з, ‑у, м.

Прадбачанне, прадказанне, заснаванае на пэўных дадзеных. [Вясна] надышла нечакана, насуперак прагнозу, які дало бюро надвор’я. Шамякін. Давяраўся сваёй інтуіцыі і Багдановіч, калі прарочыў будучае Коласу, Бядулі, Гарэцкаму. Але перш за ўсё яго прагнозы абапіраліся на рэальныя факты, на ўласны вопыт. Лойка.

[Грэч. prognōsis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

малю́нак, ‑нка, м.

1. Карціна, ілюстрацыя; рысунак. Перад вачыма стаяла Масква — такая, якую .. [Паўлік] ведаў па малюнках. Шамякін. Маці купіла ў падарунак Петрусю цікавую кніжку з малюнкамі. Краўчанка. Платон Іванавіч дастаў з этажэркі фізіку і паказаў Колю малюнак рэастата. Якімовіч.

2. перан. Тое, што можна ўявіць сабе ў канкрэтных вобразах. Раз за разам узнікалі і прыгадваліся малюнкі мінулага. Дуброўскі.

3. У літаратуры — славеснае апісанне рэальныя з’яў. Малюнак прыроды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)