ры́мзаць

‘плакаць, капрызіць’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ры́мзаю ры́мзаем
2-я ас. ры́мзаеш ры́мзаеце
3-я ас. ры́мзае ры́мзаюць
Прошлы час
м. ры́мзаў ры́мзалі
ж. ры́мзала
н. ры́мзала
Загадны лад
2-я ас. ры́мзай ры́мзайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ры́мзаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Ры́мзаць, рэмзаць ’плакаць’ (пух., ганц., Сл. ПЗБ; калінк., Сцяшк. Сл.; БДА, 911), ’доўга і нудна гаварыць’ (маладз., Янк. Мат.), ’скрыпець’, ’плакаць’ (Крывіч, 12, 1926, 109), рус. ры́мза ’плакса’, рымо́нить ’раўсці, плакаць’. Чаргаваннем галосных звязана з рус. рюма, реветь, параўн. літ. riáumoja ’раўсці’, лат. rumor ’гул, гоман, мармытанне’, ст.-ісл. rymr ’шум, рык’, rymja ’раўсці, бурчаць’, грэч. ὠρῡ́μαι ’раву, галашу’ (Фасмер, 3, 528–529 з літ-рай).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рыма, гл. рымзаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Падры́мка ’трэцяя струна пасля баса ў скрыпцы, якая выдае гук ля’ (Мядзв.), падрымоўка ’другая струна ў скрыпцы’ (Шат.). Гл. рыма, рымзаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́мдзіць ’размаўляць аб дробязях’ (Сцяшк. Сл.). Магчыма, да ры́мзаць (гл.) або да рэ́йдзіць (гл.). З іншага боку параўн. літ. rim̃timi ’рабіць сур’ёзным’, rim̃téti ’рабіцца сур’ёзным’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́маць ’румзаць, канозіцца’ (ТС), рыме́ць ’злаваць, выгаворваць’ (дзярж., Нар. сл.), ’вішчаць (пра свіней)’ (мядз., Нар. сл.), руск. дыял. рымонить, чэш. rýma ’насмарк’, серб.-харв. рѝмати ’плакаць, хныкаць’, з іншым вакалізмам рус. дыял. рю́мить ’плакаць’, рю́ма ’плакса, равула’, укр. рюмати, рюмсати. Да і.-е. *rʼum‑: *rym (Куркіна, Этимология 1971, 76; Скок, 3, 144). Параўнай ры́мзаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)