ру́шить несов.
1. разбура́ць; (валить) валі́ць; (обрушивать) абва́льваць, абру́шваць, абу́рваць;
2. перен., прост., уст. паруша́ць;
3. спец., обл. драць, дзе́рці, абдзіра́ць;
ру́шить про́со драць (абдзіра́ць) про́са;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абто́ўкаць несов., разг. (в ступе) ру́шить, очища́ть от шелухи́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абру́шваць несов.
1. обру́шивать, ру́шить; зава́ливать;
2. перен. обру́шивать; см. абру́шыць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ру́шиться
1. разбура́цца; (валиться) валі́цца; (обрушиваться) абва́львацца, абру́швацца, абу́рвацца;
2. перен. па́даць, права́львацца; ісці́ ма́рна; (гибнуть) гі́нуць; см. ру́шить;
3. страд. разбура́цца; валі́цца, абва́львацца, абру́швацца, абу́рвацца; паруша́цца; дра́цца, дзе́рціся, абдзіра́цца; см. ру́шить.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абва́льваць несов.
1. (что-л.) обва́ливать, обру́шивать; зава́ливать; ру́шить;
2. (кого-л.) вали́ть, сва́ливать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рух ’перамяшчэнне’, перан. ’грамадская дзейнасць, масавыя выступленні’, ’рост, развіццё’, ’перамяшчэнне, рухавасць’, ’шум’ (Сл. ПЗБ), ’перамяшчэнне, рухавасць’ (ТС), ’перамяшчэнне’, ’трывога’ (Нас.). Борысь (Борысь, 526) тлумачыць прасл. дыял. *ruxъ ’рух’ як назву дзеяння ад вытворнага прасл. *rusti ’рыць, капаць, пераварочваць (напрыклад, зямлю)’ < *rušiti ’надаваць рух, піхаць, штурхаць, пераварочваць, звальваць’ (гл. рушыцца, рушыць). Паводле Фасмера (3, 524), наадварот — дзеяслоў рус. ру́шить выводзіцца ад рух.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
таўчы́ несов.
1. толо́чь; (картошку) мять;
т. пе́рац — толо́чь пе́рец;
2. (очищать от шелухи, плёнки) ру́шить, ша́стать;
т. про́са — ру́шить (ша́стать) про́со;
3. разг. (разбивать) бить, колоти́ть;
т. тале́ркі — бить (колоти́ть) таре́лки;
4. разг. (избивать) бить, колоти́ть;
5. (ударять) сту́кать;
т. ў спі́ну — сту́кать в спи́ну;
◊ т. ваду́ ў сту́пе — толо́чь во́ду в сту́пе
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ру́шыцца ’скрануцца з месца, пачаць рух’, ’накіравацца’, ’абвальвацца’, ’разбурацца’ (ТСБМ), ’пачаць рух’, рушыць (ТСБМ), рушэнне ’паход’ (Гарэц. 1). Укр. ру́шити, руша́ти ’рухаць, варушыць’, рус. ру́шить ’разбураць’, польск. ruszyć ’рушыць, крануцца’, н.-луж. rušowaś ’бушаваць, шумець’, чэш. rušiti ’турбаваць (каго-небудзь), парушаць (цішыню)’, славац. rušiť ’крануцца, рушыць’, славен. rúšiti ’трэсці, калаціць, зносіць’, серб.-харв. ру̏шити ’разбураць’, балг. ру́ша ’тс’, ст.-слав. роушити ’тс’. Звязваюць з рух (гл.) і ў якасці індаеўрапейскіх адпаведнікаў прыводзяць літ. raũsti, rausiù, rausiaũ ’рыць, капацца’, лат. ràust, ‑šu, ‑su ’разграбаць, месці’, літ. rausis ’пячора’, rūỹs, rūsas ’пограб’, ст.-ісл. rúst ’руіны, разбураная сцяна’ і інш. (Фасмер, 3, 525). Борысь (528) узводзіць да *rušiti [< *ruchi‑ < *rou̯s‑ī‑] ’надаваць рух, папіхаць, рушыць, парушаць’, вытворнае ад незахаванага прасл. *rusti ’рыць, капаць, пераварочваць, парушаць (напрыклад, зямлю)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абганя́ць несов.
1. (опережать) обгоня́ть; (в беге — ещё) обега́ть;
2. перен. обгоня́ть;
3. разг. (вокруг чего-л.) прогоня́ть;
4. разг. (сбивать росу, пыль ветром и т.п.) сгоня́ть; сма́хивать, обма́хивать;
5. с.-х. пропа́хивать, шарова́ть; (картофель — ещё) оку́чивать; (делать борозду вокруг чего-л.) опа́хивать;
6. (прогонять мух и т.п.) сгоня́ть;
7. разг. (кору, кожу) среза́ть, сдира́ть;
8. (снимать шелуху с зерна) ру́шить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
драць несов.
1. (разрывать на куски) рвать, драть;
2. (изнашивать до дыр) трепа́ть, драть;
3. (кору и т.п.) драть;
д. лы́ка — драть лы́ко;
4. драть; терза́ть;
каршу́н дзярэ́ кураня́ — я́стреб дерёт цыплёнка;
5. (о притупившихся инструментах) драть, цара́пать;
бры́тва дзярэ́ — бри́тва дерёт (цара́пает);
6. тере́ть (картофель);
7. (гречиху, просо и т.п.) ру́шить;
8. разг. (раздражать) драть;
пе́рац дзярэ́ го́рла — пе́рец дерёт го́рло;
9. разг. (дорого просить за что-л.) драть;
д. гро́шы (працэ́нты, цану́ і да т.п.) — драть де́ньги (проце́нты, це́ну и т.п.);
◊ д. го́рла — драть го́рло (гло́тку);
д. шку́ру — драть шку́ру;
д. сем шкур — драть семь шкур;
д. нос — драть нос
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)